(Ἰω. ζ΄ 37-52, η΄ 12)

Τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ τῇ μεγάλῃ τῆς ἑορτῆς εἱστήκει ὁ Ἰησοῦς καὶ ἔκραξε λέγων· Ἐάν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καὶ πινέτω. ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, καθὼς εἶπεν ἡ γραφή, ποταμοὶ ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ῥεύσουσιν ὕδατος ζῶντος. τοῦτο δὲ εἶπε περὶ τοῦ Πνεύματος οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οἱ πιστεύσαντες εἰς αὐτόν· οὔπω γὰρ ἦν Πνεῦμα Ἅγιον, ὅτι Ἰησοῦς οὐδέπω ἐδοξάσθη. πολλοὶ οὖν ἐκ τοῦ ὄχλου ἀκούσαντες τὸν λόγον ἔλεγον· Οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ προφήτης· ἄλλοι ἔλεγον· Οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός· οἱ δὲ ἔλεγον· Μὴ γὰρ ἐκ τῆς Γαλιλαίας ὁ Χριστὸς ἔρχεται; οὐχὶ ἡ γραφὴ εἶπεν ὅτι ἐκ τοῦ σπέρματος Δαυῒδ καὶ ἀπὸ Βηθλέεμ τῆς κώμης, ὅπου ἦν Δαυῒδ, ὁ Χριστὸς ἔρχεται; σχίσμα οὖν ἐν τῷ ὄχλῳ ἐγένετο δι' αὐτόν. τινὲς δὲ ἤθελον ἐξ αὐτῶν πιάσαι αὐτόν, ἀλλ' οὐδεὶς ἐπέβαλεν ἐπ' αὐτὸν τὰς χεῖρας. Ἦλθον οὖν οἱ ὑπηρέται πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ Φαρισαίους, καὶ εἶπον αὐτοῖς ἐκεῖνοι· Διατί οὐκ ἠγάγετε αὐτόν; ἀπεκρίθησαν οἱ ὑπηρέται· Οὐδέποτε οὕτως ἐλάλησεν ἄνθρωπος, ὡς οὗτος ὁ ἄνθρωπος. ἀπεκρίθησαν οὖν αὐτοῖς οἱ Φαρισαῖοι· Μὴ καὶ ὑμεῖς πεπλάνησθε; μή τις ἐκ τῶν ἀρχόντων ἐπίστευσεν εἰς αὐτὸν ἢ ἐκ τῶν Φαρισαίων; ἀλλ’ ὁ ὄχλος οὗτος ὁ μὴ γινώσκων τὸν νόμον ἐπικατάρατοί εἰσι! λέγει Νικόδημος πρὸς αὐτούς, ὁ ἐλθὼν νυκτὸς πρὸς αὐτὸν, εἷς ὢν ἐξ αὐτῶν· Μὴ ὁ νόμος ἡμῶν κρίνει τὸν ἄνθρωπον, ἐὰν μὴ ἀκούσῃ παρ' αὐτοῦ πρότερον καὶ γνῷ τί ποιεῖ; ἀπεκρίθησαν καὶ εἶπον αὐτῷ· Μὴ καὶ σὺ ἐκ τῆς Γαλιλαίας εἶ; ἐρεύνησον καὶ ἴδε ὅτι προφήτης ἐκ τῆς Γαλιλαίας οὐκ ἐγήγερται. Πάλιν οὖν αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησε λέγων· Ἐγώ εἰμι τὸ φῶς τοῦ κόσμου· ὁ ἀκολουθῶν ἐμοὶ οὐ μὴ περιπατήσῃ ἐν τῇ σκοτίᾳ, ἀλλ' ἕξει τὸ φῶς τῆς ζωῆς.

Ερμηνεία

pentikosti3Ο Χριστός την τελευταία ήμερα της εορτής της Σκηνοπηγίας έκανε την αποκάλυψη πως ο Ίδιος είναι η πηγή της ζωής. Επειδή θα έφευγαν οι άνθρωποι για τον τόπο τους, τα λόγια του Χριστού ήταν γι’ αυτούς εφόδια σωτηρίας. Ο Κύριος είπε πως όποιος διψάει, να έλθει σ’ Αυτόν και ποτάμια ζωντανού νερού θα ρεύσουν από την κοιλιά του (Ἰω. 7, 38). Η λέξη «κοιλία» σημαίνει την καρδιά. Προφανώς το ύδωρ εδώ είναι η χάρη του Αγίου Πνεύματος. Ο Κύριος είναι αστείρευτη πηγή της χάριτος του Αγίου Πνεύματος. Όταν το Άγιο Πνεύμα εγκατασταθεί στην καρδιά του ανθρώπου, αναβλύζει συνέχεια τα χαρίσματα και τις δωρεές Του. Το είπε άλλωστε και στη Σαμαρείτιδα• «τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω. 4, 14), δηλαδή το νερό που θα του δώσω, θα γίνει μια εσωτερική πηγή νερού που θα αναβλύζει την αιώνια ζωή.
Ο Χριστός έγινε αιτία να λάβουμε το Άγιο Πνεύμα
Ο Χριστός έγινε η απαρχή του καινούργιου ανθρώπου, δηλαδή της ανανεωθείσης ανθρωπίνης φύσεως. Με τον θάνατο και την Ανάστασή Του καθάρισε το ανθρώπινο γένος από την αμαρτία και κατέστησε την ανθρώπινη φύση άξια να δεχθεί μόνιμα τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Προηγουμένως ο προπάτοράς μας Αδάμ με την παρακοή του στο θέλημα και στην εντολή του Θεού απώλεσε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και αμαύρωσε το κατ’ εικόνα. Τότε ολόκληρη η ανθρώπινη φύση έχασε το θεόσδοτο αγαθό της χάριτος του Παρακλήτου. Γι’ αυτό ο Κύριος έγινε άνθρωπος, για να ριζωθεί στον καθένα μας η χάρη Αγίου Πνεύματος. Στους προφήτες, γράφει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας, έχουμε απλώς μια πλούσια έλλαμψη και δαδουχία του Αγίου Πνεύματος, που τους έδωσε την ικανότητα να καταλάβουν τα μέλλοντα και τη γνώση των κρυπτών μυστηρίων του Θεού. Όσοι πιστεύουν στον Χριστό και γίνονται μέλη της Εκκλησίας Του δεν παίρνουν απλώς και παροδικά το Άγιο Πνεύμα αλλά μόνιμα, και μάλιστα γίνονται και ναός Του. Είμαστε «ναὸς τοῦ ἐν ἡμῖν Ἁγίου Πνεύματος» (Α' Κορ. 6, 19).
Σημάδια του Αγίου Πνεύματος
Το Άγιο Πνεύμα, αναφέρουν οι «Αποστολικές Διαταγές», σ’ αυτούς που το απέκτησαν, παραμένει συνέχεια μέχρις ότου παραμένουν κι αυτοί άξιοι και καθαροί. Ενώ αντίθετα από όσους χωρίζεται, συμβαίνει το έξης• οι άνθρωποι γίνονται έρημοι της χάριτος του Θεού και επιρρεπείς στα πονηρά πνεύματα.
Το Άγιο Πνεύμα ευρίσκεται παντού και γεμίζει τα πάντα, αλλά μόνο στους άξιους δείχνει τη δύναμή Του. Πού επιφοιτά ο Παράκλητος; Δεν επιφοιτά στους απίστους ούτε στους φιλοδόξους ούτε στους ρήτορες ούτε στους φιλοσόφους ούτε σ’ εκείνους που έχουν μεγάλα ονόματα ούτε στους άνομους, αλλά στους ταπεινούς και σ’ εκείνους που έχουν καθαρή καρδιά. Σκηνώνει σ’ αυτούς που έχουν απλό λόγο και απλούστερο βίο, που η γνώμη τους είναι καθαρή κι απλή κι αποφεύγουν τη δόξα. Το Άγιο Πνεύμα είναι το δώρο της ελευθερίας μας, που μας χάρισε ο Χριστός μετά την Ανάστασή Του.
Στην Εκκλησία υπάρχει το Άγιο Πνεύμα
Μέσα στην Εκκλησία μπορούμε να διατηρήσουμε μόνιμα τη χάρη του Αγίου Πνεύματος με την προσευχή, την άσκηση και με το υπερφυέστατο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας. Στους πιστούς δεν δίδεται «δόση» της χάριτος, αλλά το πλήρωμα της χάριτος κι ανάλογα με την εσωτερική μας κάθαρση το διατηρούμε. Άλλος το διατηρεί τριάντα τοις εκατό, άλλος εξήντα κι άλλος εκατό. Άλλος το έχει μόνιμα, άλλος πρόσκαιρα, άλλος ελάχιστα. Τα σημεία της παραμονής του Αγίου Πνεύματος μέσα μας είναι το βίωμα της υιοθεσίας, δηλαδή ότι είμαστε παιδιά του Θεού, η ειρήνη μέσα μας, η συγχωρητικότητα που δείχνουμε στους εχθρούς μας, ο πόθος της σωτηρίας μας, ο έλεγχος των παθών μας, η γαλήνη των λογισμών μας, η αύξηση των χαρισμάτων μας, η αφιλαργυρία, η καθαρότητα του σώματος, η ορθή πίστη κ.ά.Αγαπητοί αδελφοί, ισόβιος είναι ο αγώνας μας για να διατηρήσουμε μόνιμα τη χάρη του Παρακλήτου. Ας φροντίσουμε να έχουμε συνέπεια στη ζωή μας κι εμπιστοσύνη στον Θεό για να βιώσουμε την παρουσία του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά μας. Αμήν.

Μητροπ. Εδέσσης Ιωήλ, Ο επιούσιος Άρτος