πρωτ. Ιωάννη Νικολάου

Το γεγονός της γεννήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη σωτηρία του πεπτωκότος ανθρώπου και ειδικότερα με τη μετοχή ή συμμετοχή της ανθρωπότητος στο σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου. Η Παναγία είναι η Μητέρα του Θεού και των ανθρώπων, είναι το δοχείο του Πνεύματος μέσα στο οποίο εχώρησε ο ίδιος ο Θεός και ενανθρώπισε "ἐκ πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου". Σύμφωνα με τη δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, η Παναγία είναι Υπεραγία, Θεοτόκος, Αειπάρθενος όπως αποφάσισαν οι Πατέρες στην Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο, αλλά το κυριότερο είναι μεσίτρια υπέρ πάντων των ανθρώπων. Το γεγονός αυτό είναι διαμορφωμένο μέσα στη συνείδηση του κάθε χριστιανού, για τούτο και ο μεγάλος σεβασμός προς το πρόσωπο της Παναγίας χωρίς πάντοτε βέβαια να υπερβάλλουμε, αφού όπως αναφέρει και ο μεγάλος πατήρ της Εκκλησίας και αρχιεπίσκοπος Σαλαμίνος της Κύπρου ο Άγιος Επιφάνιος: "ὅτι εἰς μὲν τὸν Κύριον πρέπει λατρεία, εἰς δὲ τὴν Θεοτόκον τιμὴ καὶ προσκύνησις".
Πρέπει όμως να σταθούμε στη συμμετοχή της ανθρωπότητος διά μέσου της Παναγίας στο σχέδιο της σωτηρίας. Καταλληλότερος για να μιλήσει γι’ αυτό το θέμα είναι ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Ο ιερός πατήρ αναφερόμενος στη γέννηση της Θεοτόκου εκ της ‘’ρίζης του Ιεσσαί’’ και παρά τη θαυμαστή λύση της στειρώσεως της προμήτορος Άννας διά της χάριτος του Θεού, η Παναγία δεν αποτελεί μίαν υπερφυσική εξαίρεση κατά τον Δαμασκηνό από το γένος της, αφού την ονομάζει ’’θυγάτηρ Δαβίδ’’ και ‘’θυγάτηρ τοῦ πάλαι Ἀδάμ".
Μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχουμε το δόγμα της ασπόρου συλλήψεως όπως στη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, αφού συνελήφθη εκ του σπέρματος του Ιωακείμ εν τη μήτρα της Άννης, δηλαδή εκ της φυσικής συνάφειας του γάμου τους και χρησιμοποιώντας πάλι τα λόγια του Ιωάννη του Δαμασκηνού ‘’ἐκ γῆς ἔχει τὴν γένεσιν... φθαρτὸ ἐκ τοῦ Ἀδὰμ σῶμα κληρονομήσασα’’. Η αιρετική δοξασία της Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας περί ‘’ασπίλου συλλήψεως’’, ενώ δείχνει όπως φαίνεται μία ‘’ιδιαίτερη τιμή προς την Υπεραγία Παρθένο, εν τούτοις υπονομεύει την αλήθεια της σωτηρίας του ανθρώπου, διότι αρνείται την ενότητα της φύσεως του ανθρωπίνου γένους και θέτει υπό αμφισβήτηση τη σωτήριο σάρκωση του Ιησού Χριστού από έναν γνήσιο αντιπρόσωπο της αθρωπότητος.
Η Υπεραγία Θεοτόκος, πάντοτε σύμφωνα με τον Δαμασκηνό, δεν είχε καμία προσωπική αμαρτία παρόλον ότι ευρίσκετο εκ της συλλήψεώς της υπό το προπατορικό αμάρτημα, γι’ αυτό και είναι ‘’ἀγγελικῶν ὑπερτέρα δυνάμεων’’ και ‘’ἡ ὄντως ἁγνὴ μετὰ Θεὸν ὑπὲρ ἅπαντας’’.
Η αγιότης της Παναγίας αρχίζει ‘’ἐν κοιλίᾳ μητρός’’, οι άγιοι Προπάτορες μέσα από την προσευχή τους και την πίστη τους προς την πρόνοια του Θεού αξιώνονται της μεγάλης χαράς της τεκνογονίας, συνεχίζεται κατά την περίοδο της παραμονής της μέσα ‘’εις τα άγια των αγίων του Ναού’’ και αποκορυφούται κατά τη στιγμή της ασπόρου συλλήψεως του Υιού και Λόγου του Θεού εκ πνεύματος αγίου. Η αρετή της Θεοτόκου, εξ ου και Παναγία, υπερβαίνει την αρετή όλων των ανθρώπων, αφού έλαβε αυτή τη μεγάλη χάρη να εκλεγεί από τον Θεό για να γίνει η μητέρα του και να υπηρετήσει εις ‘’τὸ μόνον καινὸν ὑπὸ τὸν ἥλιον’’ μυστήριο, τη σάρκωση του Θεού Λόγου. Η Παναγία μητέρα μας είναι αυτή που αγάπησε τον Θεόν και υπάκουσε τον Θεό σε όλη τη ζωή της χωρίς αμφιβολίες και χωρίς προβληματισμούς και μας το αποδεικνύει κατά τον ευαγγελισμό της από τον Αρχάγγελο αποδεχόμενη το παράδοξον μήνυμα της σαρκώσεως του Θεού με το ‘’γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμα Σου’’ γι’ αυτό και αξιώθηκε της τιμής, αφού ‘’κατὰ τὸ μέτρον τῆς πρὸς Θεὸν ἀγάπης αἱ ἀντιδόσεις’’.

Περιοδικό Παράκληση, Τεύχος 20

Twitter