τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσοῦ κ. Ἀθανασίου

Μέσα σέ μία ζοφερά κατάσταση παγκοσμίου ἀγωνίας, καί ὅλα τά ὑπόλοιπα τά ὁποῖα σημαδεύουν τή ζωή μας καθημερινά, καί μέσα στόν ξέφρενο ρυθμό τῆς πόλης μας, ἡ Ἐκκλησία μας, σάν ἕνα λιμάνι σωτήριο, τελεῖ καί εὐλογεῖ τήν εἴσοδό μας στήν ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, μέ τήν προκαταρκτική αὐτή τελετή τοῦ μυστηρίου τῆς συγχωρήσεως τῶν ἀδελφῶν μας, στόν Ἑσπερινό αὐτό τῆς συγχωρήσεως. Συγχωρώντας ὁ ἕνας τόν ἄλλον μᾶς θωρακίζει ἡ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἐνδυόμενοι τά ὅπλα τοῦ φωτός προχωροῦμε στήν ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἄς εἰσέλθουμε στό στάδιο τῶν ἀρετῶν, τῶν ἀγώνων τῶν πνευματικῶν, στό στάδιο τῆς νηστείας. Ἄς διαπλεύσουμε αὐτό τό μέγα πέλαγος τῆς νηστείας, τό ὁποῖο εἶναι χαρμόσυνο καί φωτοφόρο. Ἡ Ἐκκλησία διά τῆς ὑμνολογίας μᾶς διδάσκει ὅτι «ἔλαμψεν ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος» διά τῆς ἐλεύσεως τῆς ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, καί ἐνδυόμενοι τά ἔργα τοῦ φωτός, νά φωτίσουμε τήν ψυχή μας καί τόν κόσμο ὅλο.
Εἶναι μία εὐλογημένη περίοδος ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Χαριτωμένη καί εὐλογημένη. Διότι μᾶς καλεῖ σέ ἀγῶνες πνευματικούς, πού βέβαια δέν ἔπρεπε μόνο τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή ν’ ἀγωνιζόμαστε πνευματικά, ἀλλά ἐπειδή εἴμαστε ἄνθρωποι ἀδύνατοι καί μ’ ὅλα τά ἀνθρώπινα δεδομένα, ἡ Ἐκκλησία μᾶς ὑπενθυμίζει καί μᾶς καλεῖ σ’ αὐτό τόν ἀγώνα, ἰδιαίτερα κατ᾽αὐτή τήν περίοδο ἀνακαινίζοντας τή διάθεση καί τήν πρόθεσή μας.New Picture 18
Ἔτσι, πρωτίστως ἡ νηστεία τῆς ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, εἶναι ἕνα γεγονός ἐκκλησιαστικό. Ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί σ’ ὅλο τόν κόσμο, ἀπό τό ἕνα ἄκρο τῆς οἰκουμένης μέχρι τό ἄλλο, ἀπό αὔριο ἀρχίζουμε τή μεγάλη νηστεία καί ἔτσι ἀποκτοῦμε συνείδηση ὅτι ἀνήκουμε στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἀνήκουμε σ’ αὐτό τόν εὐλογημένο λαό τοῦ Θεοῦ. Τόν ἐκλεκτό λαό τοῦ Θεοῦ, τόν νέο Ἰσραήλ, ὁ ὁποῖος καλεῖται εἰς σωτηρία καί ἁγιασμό τῶν ἀνθρώπων, τούς ὁποίους ἔχει μέσα στό δικό του σῶμα.
Αὐτή ἡ νηστεία μᾶς δίνει τή συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας, μᾶς δίνει τή συνείδηση τῆς τάξεώς μας μέσα στό εὐλογημένο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μας, πού ἁγιάζει τόν χρόνο τῆς ζωῆς μας. Ἀφοῦ ξέρουμε ὅτι ἡ νηστεία τῆς ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι τριανταεξήμισι μέρες, αὐτές δηλαδή πού δέν ἔχουν κατάλυση οἴνου καί ἐλαίου, ἀποτελοῦν τό ἕνα δέκατο τοῦ χρόνου.
Ὅπως στήν Παλαιά Διαθήκη ὁ Θεός ζητοῦσε ἀπό τούς Ἰσραηλίτες νά δώσουν τό ἕνα δέκατο τῶν εἰσοδημάτων τους καί τό ἕνα δέκατο τῶν ὑπαρχόντων τους, γιά νά εὐλογηθοῦν ἀπό τόν Θεό, ἔτσι κι ἐμεῖς δίνουμε τό ἕνα δέκατο τοῦ χρόνου μας σέ ἀγῶνες πνευματικούς, γιά νά εὐλογηθοῦμε ἀπό τόν Θεό, νά ἁγιάσουμε τήν ψυχή καί τό σῶμα μας καί νά γίνουμε τέκνα Θεοῦ φωτοφόρα. Ἡ νηστεία ἀφορᾶ ἐμᾶς τούς ἰδίους, δέν τό κάνουμε γιά τόν Θεό. Δέν παίρνει τίποτα ὁ Θεός ἀπ’ ὅλα αὐτά τά πράγματα, ἀλλά ἐμεῖς ὠφελούμαστε. Γιά ἐμᾶς νηστεύουμε• γιά τίς δικές μας ἁμαρτίες, γιά τά δικά μας λάθη, γιά τόν δικό μας ἁγιασμό τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος. Ἔτσι, εἶναι πολλαπλά τά ὀφέλη τῆς ἁγίας νηστείας. Μᾶς θυμίζει τήν πτώση τοῦ ἀνθρώπου, τήν πρώτη ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἦταν ἐντολή νηστείας. Ἡ πρώτη ἐντολή πού ἔδωσε ὁ Θεός στόν ἄνθρωπο ἦταν, «νά μή φάγης ἀπό τόν καρπό αὐτό». Ἐντολή νηστείας ἦταν.
Καί ὁ Κύριός μας ἄρχισε τήν ἐπίγειο δράση Του διά τοῦ κηρύγματος τοῦ Εὐαγγελίου «νηστέψας ἡμέρας τεσσαράκοντα καί νύκτας τεσσαράκοντα». Ἔτσι κι ἐμεῖς κατά μίμηση τοῦ Κυρίου ἀγωνιζόμεθα νά νηστέψουμε ὁ καθένας κατά τά μέτρα μας καί κατά τή δύναμή μας καί κατά τά δεδομένα τῆς ὑγείας μας, προπάντων ὅμως ἀποβλέποντες, ὄχι τόσο στή σωματική νηστεία, ὅσο στή νηστεία ἐκ τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας, ἡ ὁποία μᾶς αἰχμαλωτίζει καί τυφλώνει τά μάτια μας.
Αὐτή ἡ νηστεία, ἀδελφοί μου, ἔχει μεγάλη ὠφέλεια. Κόβει τό θέλημά μας. Αὐτό τό θέλημα τό ὁποῖο εἶναι ἕνα γεγονός, πού δημιουργεῖ προβλήματα καθημερινά στίς σχέσεις μας μέ τούς συνανθρώπους μας. Αὐτό πού εἶναι αἰτία τῶν προβλημάτων ὅλου τοῦ κόσμου. Τό θέλημα, τό ὁποῖο ἐκφράζει τόν ἐγωισμό μας καί τήν αὐταρέσκειά μας. Αὐτό τό «ἐγώ ἔτσι θέλω, ἔτσι τό νιώθω, ἔτσι αἰσθάνομαι, αὐτό μοῦ ἀρέσει καί αὐτό θεωρῶ ἐγώ καλό καί ὠφέλιμο». Αὐτό εἶναι ἡ αἰτία πού γίνονται ὅλα τά κακά στόν κόσμο• ὁ ἐγωισμός, ἡ αὐταρέσκεια, ἡ φιλοδοξία. Ἡ αἰτία πάντων τῶν κακῶν καί πάντων τῶν πτώσεων.
Καί κτυπᾶ κατευθεῖαν σ’ αὐτή τή ρίζα τοῦ θελήματος, γιά νά μᾶς ὑποτάξει στόν κανόνα τῆς νηστείας, ὅπου δέν ἐσθίουμε ὅ,τι θέλουμε, ἀλλά ἐσθίουμε αὐτά πού ἡ Ἐκκλησία μᾶς παραδίδει μέσα ἀπό τήν ἁγιασμένη μακραίωνο παράδοσή της, γιά νά μᾶς βοηθήσει, ἔτσι νά ὑπερβοῦμε τά θελήματά μας. Καί ὑπερβαίνοντας τά θελήματα ἀποκτοῦμε ἀνδρεία, γινόμαστε ἀνδρεῖοι ψυχῇ τε καί σώματι. Ξεπερνοῦμε τή δειλία, πού εἶναι ἕνα σημεῖο ὀλιγοπιστίας καί ἀπιστίας. Δειλία εἶναι μία ἀσθένεια τῆς ψυχῆς. Ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος ὁ γενναῖος, ὁ δυνατός, ἀποβλέπει στή δύναμη τοῦ Θεοῦ, καί ἐνδύεται δύναμη ἐξ ὕψους καί ἀναφωνεῖ μέ τόν ἀπόστολο Παῦλο «πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντι με Χριστῷ». Μᾶς θυμίζει αὐτή τή ρήση τῶν ἁγίων Πατέρων μέσα ἀπό τήν ἐμπειρία τους, ὅτι «δός τῷ Θεῷ πρόθεσιν καί λαμβάνεις παρ’ Αὐτοῦ δύναμιν». Δῶσε τήν πρόθεσή σου στόν Θεό καί θά λάβεις ἀπ’ Αὐτόν τή δύναμη νά ἐπιτελέσεις τά ἔργα τά ἀγαθά, τά ἔργα τῆς νηστείας.
«Χωρίς Ἐμοῦ οὐ δύνασθαι ποιεῖν οὐδέν», λέει ὁ Κύριος. «Χωρίς ἐμένα δέν μπορεῖτε νά κάνετε τίποτα», λέει ὁ Χριστός. Καί αὐτό τό ζοῦμε καί τό βιώνουμε κάθε μέρα στή ζωή μας, ἰδιαίτερα τόν καιρό τῆς νηστείας, ἡ ὁποία μᾶς ἐνδυναμώνει ψυχῇ τέ καί σώματι, γιά νά γίνουμε γενναῖοι στρατιῶτες Χριστοῦ καί νά μή φοβόμαστε τά πράγματα τοῦ κόσμου τούτου. Νά ἀπελευθερωθοῦμε ἀπό τόν φόβο τοῦ θανάτου, ἀπό τόν φόβο τῆς ἀσθένειας, ἀπό τόν φόβο τῆς ἀδυναμίας καί νά καταλάβουμε ὅτι ἡ δύναμή μας προέρχεται ἀπό τόν ἀναστηθέντα Χριστό, τόν Κύριο τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου.
Μᾶς διδάσκει ἀκόμα ἡ νηστεία τήν ἀγάπη. Διότι νηστεύοντες δίδουμε ἐλεημοσύνη τά περισσεύματα τῆς νηστείας. Δηλαδή αὐτά πού θά σπαταλούσαμε σέ ἄλλο καιρό, τά δίνουμε ὡς ἔργο ἐλεημοσύνης καί ἀγάπης. Διότι νηστεία δέν εἶναι μία ἁπλή διατροφή. Εἶναι ἔργο καί ἀγώνας πνευματικός, ὁ ὁποῖος ἀρχίζει μέ τή συγχώρηση τῶν ἀδελφῶν μας. Δηλαδή ἀγαπώντας ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Καί ἀγαπώντας τούς ἀδελφούς μας καί τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό, ἡ ἀγάπη αὐτή δέν μένει στά λόγια καί στή θεωρία, ἀλλά γίνεται πράξη καί καθημερινό βίωμα μέσα ἀπό τά ἔργα ἀγάπης, τά ὁποῖα μᾶς ἐνισχύουν καί μᾶς ἐνδυναμώνουν σ’ αὐτό τόν μεγάλο ἀγώνα.
Πάνω ἀπ’ ὅλα ἡ νηστεία μᾶς κάνει τέκνα Θεοῦ. Διότι ἐξαγνίζει τό σῶμα μας, τόν νοῦ καί τήν καρδιά μας. Μᾶς κάνει νά γίνουμε ἄνθρωποι πνευματικοί, νά φύγουμε ἀπό τά δεσμά τῆς ὕλης, ἀπό τά δεσμά τῶν παθῶν καί τῆς ἁμαρτίας, καί καθαρίζει τήν ψυχή καί τό σῶμα μας. Εἶναι ἀποδεδειγμένο ἀκόμα καί ἰατρικά ὅτι ἡ νηστεία βοηθᾶ τόν ἄνθρωπο καί καθαρίζει ὅλο τό εἶναι του• καί σωματικά καί πνευματικά.
Ἔτσι, σάν ἕνας ἄνθρωπος, ὅλα τά τέκνα τῆς Ἐκκλησίας, ἄς εἰσέλθουμε μέ πολλή χαρά σ’ αὐτό τόν πνευματικό ἀγώνα καί νά εἴμαστε βέβαιοι ὅτι ὁ Θεός θά εἶναι μαζί μας. Κι ἐπειδή ζοῦμε τά δύσκολα γεγονότα, σᾶς παρακαλῶ, ἀδελφοί μου, νά ἀφιερώσουμε τή νηστεία μας αὐτή, τίς προσευχές μας πού ἔχουμε μπροστά μας μέσα στό πέλαγος τῆς νηστείας, γιά τήν εἰρήνη ὅλου τοῦ κόσμου.
Γιατί βλέπουμε τούς ἀδελφούς μας νά εὑρίσκονται σέ κινδύνους καί πολέμους, καί ἐμᾶς δέν μᾶς ἀπασχολεῖ τό ποιός ἔχει δίκαιο καί ποιός ἔχει ἄδικο. Ὅλοι ἐν τῷ πολέμῳ εἶναι ἐν ἀδίκῳ• καί οἱ πολεμοῦντες καί οἱ πολεμούμενοι. Διότι ὁ πόλεμος εἶναι ἁμαρτία• ὁ πόλεμος εἶναι κάτι πού δέν τό εὐλογεῖ ὁ Θεός. Ὁ Θεός θέλει τήν εἰρήνη. Ἀλλά γιά ν’ ἀποκτήσουμε τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ στήν ψυχή μας, πρέπει ν’ ἀποκτήσουμε τήν ὄντως εἰρήνη, πού εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός.
Ἔτσι, ἄς σταθοῦμε μπροστά στόν Θεό ὅλοι μας μέ μετάνοια. Νά μετανοήσουμε ἐμεῖς γιά τόν κόσμο ὅλο. Νά προσφέρουμε τή νηστεία καί τήν προσευχή μας καί τίς ἐλεημοσύνες μας, ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου. Ἡ Ἐκκλησία καθημερινά προσεύχεται γιά τήν εἰρήνη ὅλου τοῦ κόσμου, καί ξέρει ὅτι ἡ εἰρήνη εἶναι ὁ Χριστός. «Ὁ Χριστός ἐστίν ἡ εἰρήνη ἡμῶν». Αὐτός εἶναι ἡ εἰρήνη ὁ ὁποῖος ἦρθε στόν κόσμο, γιά νά τόν σώσει. Ἔτσι, θά κάνουμε πραγματικά ἔργα ἐλεημοσύνης. Μπορεῖ ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία μας ν’ ἀλλάξει τά παγκόσμια δεδομένα. Μπορεῖ ν’ ἀλλάξει τόν ροῦν τῆς ἱστορίας, τά γεγονότα ὅλου τοῦ κόσμου, διότι ὁ Θεός δέχεται τήν προσευχή τῶν δούλων του ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν τους, ὡς ἔκφραση τελείας ἀγάπης καί ὑπέρτατης θυσίας ὑπέρ αὐτῶν. Καί ἔχοντας αὐτή τήν πεποίθηση ὅτι νηστεύουμε γιά τήν ἀγάπη τῶν ἀδελφῶν μας, καί προσευχόμαστε ὑπέρ ὅλου τοῦ κόσμου, ἄς ἔχουμε τήν βεβαία ἐλπίδα ὅτι ὁ Θεός θά ἀνατρέψει τά θλιβερά πράγματα τοῦ κόσμου αὐτοῦ, καί θά δώσει τήν εἰρήνη καί τή χαρά στίς καρδιές μας.
Εὔχομαι σέ ὅλους καλό στάδιο! Καλούς πνευματικούς ἀγῶνες! καλή Σαρακοστή! Καί νά εἰσέλθουμε μέ πολλή χαρά στό στάδιο τῆς νηστείας, καί νά προσέλθουμε στό μεγάλο «ἑστιατόριο» τῆς Ἐκκλησίας, πού θά μᾶς παραθέσει πλούσια ἐδέσματα• καθημερινές ἱερές ἀκολουθίες, τά Μεγάλα Ἀπόδειπνα, τίς Θεῖες Λειτουργίες τῶν Προηγιασμένων Δώρων, τούς Χαιρετισμούς τῆς Παναγίας μας, τόν Μεγάλο Κανόνα, μέ ἀποκορύφωμα τήν Ἁγία καί Μεγάλη Ἑβδομάδα.
Ἄς βάλουμε στόχο αὐτή τήν Τεσσαρακοστή νά ζήσουμε τή λειτουργική ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ὅσο μποροῦμε πιό κοντά ὁ ἕνας στόν ἄλλο, προσευχόμενοι ὑπέρ ὅλου τοῦ κόσμου καί ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν. Καί θά δεῖτε ὅτι αὐτό θά ἔχει ἀποτέλεσμα, θά ἔχει ἀντίκρισμα. Διότι δέν χάνεται τίποτε, τό ὁποῖο προσφέρουμε στόν Θεό ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν μας. Εὔχομαι, καλή κι εὐλογημένη Τεσσαρακοστή! Καλή μετάνοια κι ὁ Θεός νά εἶναι πάντα κοντά μας. Ἀμήν!