+ Ἀρχιμ. Γεωργίου Καθηγ. Ἱ.Μ. ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους
Λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στήν ὁμιλία του «εἰς τήν Πεντηκοστήν», ἡ ὁποία ἔχει γίνει καί στιχηρόν τοῦ Ὲσπερινοῦ: «Πεντηκοστήν ἑορτάζομεν, καί Πνεύματος ἐπιδημίαν, καί προθεσμίαν ἐπαγγελίας, καί ἐλπίδος συμπλήρωσιν. Καί τό μυστήριον ὅσον! ὡς μέγα τε καί σεβάσμιον!».
Πράγματι λοιπόν σήμερα, πού ἑορτάζομε τήν Ἁγία Πεντηκοστή, ἐκπληρώνεται ἡ ἐπαγγελία, ἡ ὑπόσχεσις, τήν ὁποία ἔδωσε ὁ Κύριος, ὅτι «συμφέρει νά ἀπέλθω, γιά νά σᾶς στείλω τόν Παράκλητο», ὁ ὁποῖος θά μένῃ μαζί σας εἰς τούς αἰῶνας, μέχρι συντελείας τῶν αἰώνων. Καί ἡ ὑπόσχεσις τοῦ Κυρίου ἐκπληρώνεται σήμερα. Στέλνει τό Πανάγιό Του Πνεῦμα. Καί ἐπιδημεῖ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον εἰς τούς ἁγίους Ἀποστόλους καί δι’ αὐτῶν εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί εἰς ὅλους ἡμᾶς. Διότι γι’ αὐτό ἐδόθη ἡ χάρις καί ἡ δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἰς τούς ἁγίους Άποστόλους, ὥστε νά ὑπάρχῃ στήν Ἐκκλησία καί σέ ὅλους τούς Χριστιανούς, οἱ ὁποῖοι θά συμμετέχουν εἰς τόν χορόν τῶν Ἀποστόλων, εἰς τόν ὅμιλον τῶν Ἀποστόλων, εἰς τήν κοινωνίαν τῶν Ἀποστόλων, εἰς τήν πίστιν τῶν Ἀποστόλων, εἰς τήν σύναξιν τῶν Ἀποστόλων.
Ἐπειδή λοιπόν καί ἐμεῖς μέ τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ εἴμεθα εἰς τήν σύναξιν τῶν Ἀποστόλων, πού εἶναι ἡ Θεία Εὐχαριστία, εἴμεθα εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῶν Ἀποστόλων, πού εἶναι τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καί εἴμεθα εἰς τήν πίστιν τῶν Ἀποστόλων, πού εἶναι ἡ Ὀρθόδοξος πίστις μας, γι’ αὐτό καί ἐμεῖς ἔχουμε τήν Χάρι καί τήν δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Αὐτὸ τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐλάβαμε κατά τήν Βάπτισί μας, καί ἰδίως με τό ἅγιο Χρῖσμα, καί αὐτό τό Πνεῦμα τό Ἅγιο λαμβάνομε ὁσάκις κοινωνοῦμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων. Διότι τό Σῶμα τοῦ Κυρίου είναι πνευματικό καί μᾶς μεταδίδει τήν δωρεά καί τήν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεῦματος. Λέγει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾱς, ὅτι «τό ὕδωρ τό ζῶν», τό ὁποῖο ὑπεσχέθη ὁ Κύριος ὅτι θά δώσῃ στούς ἀνθρώπους γιά νά ξεδιψάσουν καί νά μή διψοῦν, εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀλλά καί «τό Φῶς πού φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τόν κόσμον», πάλι εἶναι ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Γι’ αὐτό καί σήμερα ἀναγνώσαμε τήν περικοπή ἀπό τό κατά Ἰωάννην ἱερό Εὐαγγέλιο, σύμφωνα μέ τό ὁποῖο ὁ Κύριος τήν ἡμέρα τῆς ἰουδαϊκῆς ἑορτῆς τῆς Σκηνοπηγίας πρό τοῦ σωτηρίου Του Πάθους ἔστη ἐν τῷ Ναῷ καί ἐβόησε «ἐάν τις διψᾷ, ἐρχέσθω πρός με καί πινέτω», διότι ἐγώ εἶμαι τό ὕδωρ τό ζῶν, καί: «ἐγώ εἰμι τό φῶς τοῦ κόσμου». Μέ αὐτόν τόν τρόπο προεφήτευσε τήν Ἁγία Πεντηκοστή τήν ἰδική Του, ἡ ὁποία θά ἦταν ἡ ἐκπλήρωσις τῆς ἰουδαϊκῆς Πεντηκοστῆς.
Ὅπως ὅλες οἱ ἑορτές τῶν Ἰουδαίων ἦσαν τύποι καί σκιές τῶν ἀληθινῶν ἑορτῶν τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί εὑρῆκαν τήν ἐκπλήρωσί τους στίς ἑορτές τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι καί ἡ ἰουδαϊκή Πεντηκοστή εὑρῆκε τήν ἐκπλήρωσί της στήν Πεντηκοστή τῆς Ἐκκλησίας. Καί ἐκεῖνο τό ὁποῖο ζητοῦσαν οἱ Ἑβραῖοι στήν δική τους Πεντηκοστή, τό ἔδωσε ὁ Κύριος στήν δική Του Πεντηκοστή, καί αὐτό εἶναι τό «Ὕδωρ τό ζῶν», τό «Φῶς τοῦ κόσμου», δηλαδή ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος.
Ἔρχεται τό Ἅγιο Πνεῦμα, ὅπως ἦλθε ἡ «αὔρα ἡ λεπτή» καί εὐχάριστη στὸν Προφήτη Ἠλία, πού ἐκαίετο ἀπό τό καῦμα τῆς ἐρήμου. Καί ἦλθε ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σάν δροσερή αὔρα καί τόν ἐχάϊδευσε καί τόν παρηγόρησε καί τόν ἐδρόσισε. Ἔτσι ἔρχεται ἁπλᾶ, ταπεινά, ἀθόρυβα ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στίς πιστές καί εὐλαβεῖς ψυχές καί τίς δροσίζει, τίς παρηγορεῖ καί τίς χαροποιεῖ.
Λέγουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅτι ὅταν ἔλθῃ ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σέ μία πιστή ψυχή, τότε ἡ ἕνωσις πού γίνεται τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ με τήν πιστή ψυχή ὁμοιάζει μέ τήν πυράκτωσι τοῦ σιδήρου ἀπό τήν φωτιά, ὅπου τό σίδερο πυρακτώνεται καί εἶναι ὅλο φωτιά, ἐνῶ δέν παύει νά εἶναι σίδερο· εἶναι σίδερο πού ὅλο μέσα του ἔχει ἀνακραθῆ μέ τήν φωτιά. ’Έτσι εἶναι καί ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὅταν ἔλθῃ στόν ἄνθρωπο, ὁ ἄνθρωπος γίνεται ὅλος φῶς καί συγχρόνως εἶναι ἄνθρωπος.
Ἀλλά αὐτή ἡ φωτιά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι καί δρόσος μαζί. Δέν εἶναι φωτιά πού καίει, ἀλλά εἶναι φωτιά πού δροσίζει, ὅπως λέμε καί στίς εὐχές τῆς θείας Μεταλήψεως. Γι’ αὐτό καί ὅταν ἦλθε αὐτό τό πῦρ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στούς ἁγίους Ἀποστόλους τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, δέν τούς ἔκαψε, ἀλλά τούς έδρόσισε.
Καί σήμερα, ὅταν ἔλθῃ τό πῦρ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στίς πιστές καί εὐλαβεῖς ψυχές, δέν τίς κατακαίει -κατακαίει τήν ἁμαρτίαἀλλά τίς δροσίζει καί τίς ἀναπαύει, καί δίνει ἀνεκλάλητη χαρά στὸν ἄνθρωπο. Καί ὄχι μόνο δροσίζει καί ἀναπαύει τίς ψυχές, ἀλλά κάνει καί τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο νά γίνῃ καί αὐτός πηγή ὕδατος ζῶντος, πηγή νεροῦ δροσεροῦ καί τρέχοντος, ὅπως πάλι εἶπε ὁ Κύριος καί ἔδωσε ὑπόσχεσι, ὅτι «ὁ πιστεύων εἰς ἐμέ, ποταμοί ἐκ τῆς κοιλίας αὐτοῦ ρεύσουσιν ὕδατος ζῶντος». Λέγοντας «κοιλίαν» ἐννοεῖ τήν «καρδίαν». Ἡ κοιλία ἐθεωρεῖτο ἀπό τούς Ἰουδαίους ὡς ἕδρα τῆς ἐσωτερικῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως καί τά σπλάγχνα καί οἱ νεφροί, ἀλλά σήμερα μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τό κέντρο τοῦ ἀνθρώπου.
Ὅταν ἔλθῃ λοιπόν ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου, τότε Αὐτή ἀναβλύζει ἀπό τόν ἄνθρωπο. Ἐκεῖνος πού ἔχει τήν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δέν μπορεῖ νά τήν κρύψῃ. Σάν τό ρυάκι πού δέν μπορεῖς νά τό σταματήσῃς. Ἄν τοῦ κλείσῃς τήν κανονική του πορεία, αὐτό θά γυρίσῃ νά πάῃ ἀπό ἀλλοῦ, καί θά πλημμυρίσῃ τό νερό. ’Έτσι γίνεται καί μέ τόν ἄνθρωπο τόν Πνευματοφόρο. Ἀναβλύζει ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί τόν ἴδιο τόν περιλούει, ἀλλά καί στόν κόσμο περιχέεται καί δροσίζει τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων. Γι’ αὐτό ὅπου ὑπάρχει ἄνθρωπος Πνευματοφόρος, ἄνθρωπος χαριτωμένος ἀπό τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ, ἄνθρωπος πού ἡ καρδιά του εἶναι «πηγή ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωήν αἰώνιον», πηγαίνουν κοντά του πολλοί ἄλλοι ἄνθρωποι γιά νά πιοῦν, νά ξεδιψάσουν, νά ἀναπαυθοῦν καί νά δροσισθοῦν ἀπό τό καῦμα τῆς ζωῆς.
Ἄς παρακαλέσουμε τόν Κύριο, κατά τήν σημερινή μεγάλη ἡμέρα τῆς πίστεώς μας, νά βοηθήσῃ καί ἐμᾶς νά μή λυποῦμε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο μέ τόν χαμερπῆ καί χαμαίζηλο βίο μας, ἀλλά νά ὑψώνουμε τό φρόνημά μας πρός τόν Θεό, νά ἀποκολλοῦμε τά φρονήματά μας ἀπό τά γήϊνα, τά μάταια καί παροδικά, καί συνεχῶς νά ἐπεκτεινώμεθα πρός τόν Θεό, πρός τόν Οὐρανό. Καί ἔτσι ἐπεκτεινόμενοι πρός τόν Θεό νά λαμβάνουμε τήν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί νά ζοῦμε καί ἐμεῖς ὄχι μέ φρόνημα σαρκικό, ὅπως ἔλεγε ὁ Θεός γιά τούς πρό τοῦ Κατακλυσμοῦ ἀνθρώπους· «οὐ μή καταμείνῃ τό πνεῦμά μου ἐν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις εἰς τόν αἰῶνα διά τό εἶναι αὐτούς σάρκας», “δέν θά παραμείνῃ τό πνεῦμα μου σ’ αὐτούς, διότι εἶναι σαρκικοί ἄνθρωποι”, ἀλλά νά εἴμαστε ὑγιεῖς καί δεκτικοί τῆς Χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὥστε καί ἡ σαρκική μας ὕπαρξις, τό σῶμα μας, νά γίνῃ πνευματικό σῶμα, καί ἡ ψυχή καί τό σῶμα νά φωτισθοῦν ἀπό τήν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Νά γίνουμε πνευματικοί ἄνθρωποι. Νά ἀποκτήσουμε πνευματικά σώματα, πνευματικά φρονήματα, πνευματικούς σκοπούς, καί ὅλοι νά ζοῦμε μέσα στήν Χάρι καί τήν δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
(ἀπό τό βιβλίο «Ὁμιλίες σέ ἑορτές τοῦ Πεντηκοσταρίου καί σέ Κυριακές», ἔκδ. Ἱ.Μ. ὁσίου Γρηγορίου, Ἅγιον Ὄρος)