(Ματθ. ε΄, 14-19)

Εἶπεν ὁ Κύριος τοῖς ἑαυτοῦ Μαθηταῖς·Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου. οὐ δύναται πόλις κρυβῆναι ἐπάνω ὄρους κειμένη· οὐδὲ καίουσι λύχνον καὶ τιθέασιν αὐτὸν ὑπὸ τὸν μόδιον, ἀλλ' ἐπὶ τὴν λυχνίαν, καὶ λάμπει πᾶσι τοῖς ἐν τῇ οἰκίᾳ. οὕτως λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσιν τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς. Μὴ νομίσητε ὅτι ἦλθον καταλῦσαι τὸν νόμον ἢ τοὺς προφήτας· οὐκ ἦλθον καταλῦσαι ἀλλὰ πληρῶσαι. ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἕως ἂν παρέλθῃ ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, ἰῶτα ἓν ἢ μία κεραία οὐ μὴ παρέλθῃ ἀπὸ τοῦ νόμου ἕως ἂν πάντα γένηται. ὃς ἐὰν οὖν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων καὶ διδάξῃ οὕτως τοὺς ἀνθρώπους, ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν.

Ερμηνεία

Η Εκκλησία μας σήμερα εορτάζει τους Πατέρες που έλαβαν μέρος στην τετάρτη Οικουμενική Σύνοδο, η οποία ασχολήθηκε και αποφάνθηκε οριστικά για την ένωση των δύο φύσεων του Χριστού. Το ευαγγελικό ανάγνωσμα που διαβάζεται σήμερα στους Ναούς είναι αφιερωμένο σ’ αυτούς και είναι από την επί του Όρους Ομιλία του Κυρίου μας. Ο Θεάνθρωπος ονομάζει τους μαθητές Του φως του κόσμου. Ας δούμε πιο αναλυτικά τα λόγια αυτά του Χριστού.

Το παράδειγμα του φωτός τι υπονοεί;
Ο Κύριος χρησιμοποίησε για τους μαθητές Του το παράδειγμα του αλατιού (Ματθ. 5, 13) και του φωτός. Το παράδειγμα του φωτός είναι το υψηλότερο. «Όταν λέγει πως η πόλη που είναι πάνω στο βουνό, δεν μπορεί να κρύβει, θέλει να τους τονίσει "ακρίβειαν του βίου", καθαρή ζωή», λέγει ο Χρυσόστομος. Τους διαπαιδαγωγεί να είναι εναγώνιοι στη ζωή τους, να έχουν στραφεί τα μάτια όλων των ανθρώπων επάνω τους και να αγωνίζονται ενώπιον όλης της οικουμένης.
Ο Χριστός άναψε το φως της χάριτός Του μέσα μας. Η δική μας προσπάθεια έγκειται να διατηρήσουμε το φως αυτό άσβεστο. Η λαμπρότητα της ζωής μας έχει επίδραση στους άλλους. Απόλυτο φως είναι ο Χριστός που μάλιστα είπε για τον εαυτό Του, πως είναι «το φως του κόσμου» (Ἱω. 8, 12). Φως και φωστήρες είναι με σχετική έννοια και οι πιστοί και οι άγιοι. Ο απόστολος Παύλος γράφει: «ᾖτε γὰρ ποτε σκότος, νῦν δὲ φῶς ἐν Κυρίῳ• ὡς τέκνα φωτὸς περιπατεῖτε» (Ἐφ. 5, 8). Ο ίδιος θα πει σε άλλη του επιστολή για τους πιστούς πως είναι «φωστῆρες ἐν κόσμῳ, λόγον ζωῆς ἐπέχοντες» (Φιλ. 2, 15-16).
Η Εκκλησία είναι το φως του κόσμου
Πράγματι ο Κύριος είναι φως, που οδηγεί τους ανθρώπους από την πλάνη στην αλήθεια, από την αμαρτία στην αρετή, που φωτίζει το ηγεμονικό (τον νου) του ανθρώπου. Επίσης το έργο του Χριστού το κάνουν κι οι πιστοί. Ένας σύγχρονος θεολόγος θα το πει αυτό χαρακτηριστικά: Η σωτηρία δεν είναι μια απλή ατομική υπόθεση, ούτε περιορίζεται σε κάποιο στενό κύκλο «εκλεκτών», αλλά προσφέρεται σ’ όλο τον κόσμο. Η σωτηρία δεν είναι ένα είδος πνευματικότητας, αλλά είναι η αντίθεση σε κάποιο δαιμονικό κατεστημένο, στο σκοτάδι και στην αποσύνθεση.
Η Εκκλησία είναι το φως του κόσμου. Αυτό σημαίνει την καθολική και παγκόσμια ευθύνη της, αλλά και την ευθύνη του καθενός μας. Δεν ζούμε για τον εαυτό μας ή για έναν ορισμένο κύκλο εθνικό, ιδεολογικό, θρησκευτικό• ζούμε για τα αδέλφια μας παντού πάνω στη γη, όσο κι αν διαφέρουν από μας κι όσο κι αν μας αναμάχονται. Ο Χριστός είχε πει στους μαθητές του το εξής σπουδαίο παράγγελμα• «καὶ ἔσεσθέ μοι μάρτυρες ἔν τε Ἱερουσαλὴμ καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰουδαίᾳ καὶ Σαμαρεία καὶ ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» (Πράξ. 1, 8). Μέχρι και στο τελευταίο μέρος της γης οφείλουμε να ανάψουμε το φως του Χριστού. Ο Ησαΐας αναφέρεται στον Πατέρα που απευθύνεται στο Μεσσία και του λέγει• «Ἰδοὺ δέδωκὰ σε εἰς διαθήκην γένους, εἰς φῶς ἐθνῶν τοῦ εἶναὶ σε εἰς σωτηρίαν ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» (49,6). Το φως των εθνών, που είναι ο Χριστός, οφείλει η Εκκλησία με τους πιστούς να το μεταδώσει στα πέρατα της γης. Οι πνευματικοί άνθρωποι που καθαρίζουν συνέχεια τον εαυτό τους με πόνους για την αγάπη του Θεού, που ταπεινώνουν τη σάρκα τους με διάφορες ασκήσεις, που με την προσευχή και τη μελέτη γεμίζουν τον νου τους με φως, αυτοί που γνώρισαν τους λόγους των όντων και ξεπέρασαν κάθε αίσθηση του κόσμου, αυτοί μπορούν να κηρύξουν τον Χριστό και να μεταδώσουν το φως του Ευαγγελίου, λέγει ο όσιος Νικήτας. Προς αυτούς απευθύνεται ο Κύριος, όταν λέγει: «Ὑμεῖς ἐστε τὸ φῶς τοῦ κόσμου» (Ματθ. 5, 14).
Το χρέος των πιστών
Μεγάλη είναι η ευθύνη των πνευματικών ταγών της Εκκλησίας μας, αλλά και των απλών πιστών στη διάδοση του ευαγγελικού μηνύματος. Επίσκοποι, κληρικοί, λαϊκοί που γνώρισαν το φως του Ευαγγελίου και το βίωσαν, μεταδίδουν και στους άλλους το βίωμά τους. Αντίθετα, εάν αυτοί που είναι ταγμένοι να στέκονται «ἐπὶ τὴν λυχνίαν» (Ματθ. 5, 15) δείχνουν αδυναμία ως προς την πίστη, τότε καθυστερεί ο ευαγγελισμός των ανθρώπων και επέρχεται μάλιστα και σκανδαλισμός στις ψυχές τους. Οι αμαρτίες μας και η κακή προσωπική μας ζωή ενεργεί αρνητικά στους ανθρώπους που δεν γνώρισαν τον Χριστό.
Αγαπητοί αδελφοί, ας φροντίσουμε να έχουμε συνέπεια λόγων και πράξεων, ώστε να ανάπτεται συνεχώς το σωτήριο φως της διδασκαλίας του Κυρίου σ’ όλη τη γη. Αμήν.

Μητροπ. Εδέσσης Ιωήλ, Ο επιούσιος Άρτος

Twitter