(Α΄ Τιμ. α΄, 15-17)
Τέκνον Τιμόθεε, πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος, ὅτι Χριστὸς ᾽Ιησοῦς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι, ὧν πρῶτός εἰμι ἐγώ· ἀλλὰ διὰ τοῦτο ἠλεήθην, ἵνα ἐν ἐμοὶ πρώτῳ ἐνδείξηται ᾽Ιησοῦς Χριστὸς τὴν πᾶσαν μακροθυμίαν, πρὸς ὑποτύπωσιν τῶν μελλόντων πιστεύειν ἐπ᾽ αὐτῷ εἰς ζωὴν αἰώνιον. Τῷ δὲ βασιλεῖ τῶν αἰώνων, ἀφθάρτῳ, ἀοράτῳ, μόνῳ σοφῷ Θεῷ, τιμὴ καὶ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.
Η σωτηρία των αμαρτωλών
Πολλές φορές ταπεινώνει, τον εαυτό του ο απόστολος Παύλος. Ονομάζει τον εαυτό του ελάχιστο των Αποστόλων και έκτρωμα: «έσχατον δὲ πάντων ὠσπερεί τῷ ἐκτρώματι ὤφθη καμοὶ (εννοείται ο Κύριος). Ἐγὼ γὰρ εἰμι ὁ ἐλάχιστός των ἀποστόλων...» (Α' Κορ. 15, 8-9). Αλλού λέγει πως οι Απόστολοι κι αυτός, κυρίως αυτός, «ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγενήθημεν, πάντων περίφημα ἕως ἄρτι» (4,13). Στο σημερινό ανάγνωσμα μας λέγει πως ο Χριστός ήλθε να σώσει τους αμαρτωλούς και πως πρώτος ανάμεσα σ’ αυτούς είναι ο ίδιος (Α' Τιμ. 1,15). Ας δούμε πιο πλατιά τα λόγια του Παύλου.
Ο απόστολος Παύλος παράδειγμα προς μίμηση
Ο απόστολος Παύλος για να κάνει αξιόπιστο τον λόγο ότι ο Θεός σώζει τους αμαρτωλούς, φέρνει παράδειγμα τον εαυτό του. Κατά τον ιερό Χρυσόστομο, δεν ντρέπεται να καλέσει τον εαυτό του αμαρτωλό, «αλλά και μάλλον εναβρύνεται» ότι ο Θεός τον αξίωσε τόσο μεγάλης φιλανθρωπίας και ότι με την περίπτωσή του φανερώνεται η κηδεμονία και η πρόνοια του Δημιουργού. Ο Θεός, λέγει ο Παύλος ταπεινώνοντας τον εαυτό του, θέλοντας να πληροφορήσει τους ανθρώπους πως συγχωρεί όλες τις αμαρτίες τους, διάλεξε «τον πάντων αμαρτωλότερον», δηλ. τον πιο αμαρτωλό όλων, που ήταν αυτός και του έδειξε το έλεός Του. Κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλλει ότι δεν θα σωθεί, αφού σώθηκα εγώ, λέγει μέσα στην υπερβολή των λόγων του ο Απόστολος. Εδώ διακρίνουμε τη μεγάλη ταπεινοφροσύνη του Παύλου. Ο Χριστός, γράφει, δεν έδειξε απλώς σε μένα τη μακροθυμία Του, αλλά «τὴν πάσαν μακροθυμίαν» (Α΄ Τιμ. 1,16), για να γίνω παράδειγμα για τους μεταγενεστέρους που πρόκειται να πιστεύσουν σ’ Αυτόν. Μεγαλύτερος αμαρτωλός από μένα, που να είχε ανάγκη από τη μακροθυμία και το έλεος του Θεού δεν υπήρχε. Είχα ανάγκη «πάσης μακροθυμίας οὐ μέρους» (Ιω. Χρυσόστομος).
Ο Χριστός είναι η σωτηρία των αμαρτωλών
Ο Μονογενής Υιός του Θεού χάριν των αμαρτωλών ενανθρώπησε. Άλλωστε ο ίδιος κατηγορηματικά το είχε τονίσει: «οὐκ ἐλήλυθα καλέσαι δικαίους, ἀλλὰ ἁμαρτωλοὺς εἰς μετάνοιαν» (Λουκ. 5,32). Πολλά παραδείγματα υπάρχουν που δείχνουν την αμέτρητη φιλανθρωπία Του στους ανθρώπους. Τέτοια είναι του Παύλου, των τελωνών Ματθαίου και Ζακχαίου, της πόρνης, του Ληστή κ.ά. Από την ενανθρώπηση του Κυρίου ξεπήδησαν πλήθος από αγαθά, όπως η άφεση των αμαρτιών, η υιοθεσία του ανθρώπου, η Βασιλεία των Ουρανών, η συμφιλίωσή μας με τον Θεό και με τους ανθρώπους, η καταδίκη του διαβόλου, η απελευθέρωσή μας από την αμαρτία κι άλλα πολλά. Για τα αγαθά αυτά δεν πρέπει να απιστούμε, αλλά να θεωρούμε τον λόγο της σωτηρίας μας πιστό «καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιον» (Α' Τιμ. 1,15). Όλοι μπορούμε να σωθούμε, αρκεί να το θελήσουμε.
Σώζονται οι αμαρτωλοί;
Δεν υπάρχει αμαρτωλός που να μετανόησε και να μη σώθηκε. Αποκλείεται η απελπισία και η απώλεια για τον αμαρτωλό που πιστεύει στον Σωτήρα Ιησού Χριστό. Ορθά διετύπωσε ένας κληρικός πως η αιώνια ζωή είναι όχι για τους αναμάρτητους, γιατί δεν υπάρχουν στη γη τέτοιοι, αλλά για τους μετανοημένους αμαρτωλούς. Όλοι όσοι καταλάβαμε την αμαρτωλή μας κατάσταση και είδαμε πως τα πάθη μάς έχουν υποδουλώσει και ότι πολλές φορές οδηγηθήκαμε σε καταστάσεις που αμαυρώνουν την ευγένεια της φύσεώς μας, ας μετανοήσουμε και ας αναζητήσουμε το έλεος του Θεού. Βέβαια, η μετάνοιά μας έχει μια συγκεκριμένη μορφή και δεν είναι αφηρημένη. Οφείλουμε να την πραγματοποιήσουμε μέσα στην Εκκλησία και μάλιστα στο μυστήριο της μετάνοιας και της εξομολογήσεως και μέσα στα δάκρυα της μετανοίας και στην προσευχή.
Δεν αρκεί να αναγνωρίσουμε τον εαυτό μας ως αμαρτωλό, αλλά να το ομολογήσουμε και μπροστά στον πνευματικό, να δεχθούμε τα φάρμακα της μετανοίας, να αρχίσουμε να ζούμε πιο έντονα τη ζωή της Εκκλησίας μας, να υποτάξουμε το θέλημά μας στο θέλημα του Θεού, να αγωνιστούμε μέχρι τέλους της ζωής μας να μην επιστρέψουμε στην πρότερη ζωή της ανομίας, να αγαπήσουμε με όλη τη δύναμη της ψυχής τον Θεό και να έχουμε διά της Εκκλησίας μια ζωντανή σχέση μαζί Του.
Αγαπητοί αδελφοί, ο αμαρτωλός δεν σώζεται μόνος του, αλλά με τους συναμαρτωλούς αδελφούς του μέσα στην Εκκλησία μας. Ο Παύλος μέσα στη χορεία των αμαρτωλών επικεφαλής έβαλε τον εαυτό του, για να πάρουμε θάρρος και να τον μιμηθούμε όλοι οι υπόλοιποι κι έτσι να σωθούμε. Αμήν.
Μητροπ. Εδέσσης Ιωήλ, Ο επιούσιος Άρτος
