(Ἰω. ιβ΄, 1-18)

Πρὸ ἓξ ἡμερῶν τοῦ πάσχα ἦλθεν ὁ Ἰησοῦς εἰς Βηθανίαν, ὅπου ἦν Λάζαρος ὁ τεθνηκώς, ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐποίησαν οὖν αὐτῷ δεῖπνον ἐκεῖ, καὶ ἡ Μάρθα διηκόνει· ὁ δὲ Λάζαρος εἷς ἦν ἐκ τῶν ἀνακειμένων σὺν αὐτῷ. ἡ οὖν Μαρία, λαβοῦσα λίτραν μύρου νάρδου πιστικῆς πολυτίμου, ἤλειψε τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἐξέμαξε ταῖς θριξὶν αὐτῆς τοὺς πόδας αὐτοῦ· ἡ δὲ οἰκία ἐπληρώθη ἐκ τῆς ὀσμῆς τοῦ μύρου. λέγει οὖν εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, Ἰούδας Σίμωνος Ἰσκαριώτης, ὁ μέλλων αὐτὸν παραδιδόναι· Διατί τοῦτο τὸ μύρον οὐκ ἐπράθη τριακοσίων δηναρίων καὶ ἐδόθη πτωχοῖς; εἶπε δὲ τοῦτο οὐχ ὅτι περὶ τῶν πτωχῶν ἔμελεν αὐτῷ, ἀλλ' ὅτι κλέπτης ἦν, καὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχε καὶ τὰ βαλλόμενα ἐβάσταζεν. εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· Ἄφες αὐτήν, εἰς τὴν ἡμέραν τοῦ ἐνταφιασμοῦ μου τετήρηκεν αὐτό. τοὺς πτωχοὺς γὰρ πάντοτε ἔχετε μεθ' ἑαυτῶν, ἐμὲ δὲ οὐ πάντοτε ἔχετε. Ἔγνω οὖν ὄχλος πολὺς ἐκ τῶν Ἰουδαίων ὅτι ἐκεῖ ἐστι, καὶ ἦλθον οὐ διὰ τὸν Ἰησοῦν μόνον, ἀλλ' ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἴδωσιν ὃν ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν. ἐβουλεύσαντο δὲ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν, ὅτι πολλοὶ δι' αὐτὸν ὑπῆγον τῶν Ἰουδαίων καὶ ἐπίστευον εἰς τὸν Ἰησοῦν. Τῇ ἐπαύριον ὁ ὄχλος πολὺς ὁ ἐλθὼν εἰς τὴν ἑορτήν, ἀκούσαντες ὅτι ἔρχεται Ἰησοῦς εἰς Ἱεροσόλυμα, ἔλαβον τὰ βαΐα τῶν φοινίκων καὶ ἐξῆλθον εἰς ὑπάντησιν αὐτῷ, καὶ ἐκραύγαζον· Ὡσαννά· εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ. εὑρὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὀνάριον ἐκάθισεν ἐπ' αὐτό, καθώς ἐστι γεγραμμένον· Μὴ φοβοῦ, θύγατερ Σιών· ἰδοὺ ὁ βασιλεύς σου ἔρχεται καθήμενος ἐπὶ πῶλον ὄνου. Ταῦτα δὲ οὐκ ἔγνωσαν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἀλλ' ὅτε ἐδοξάσθη ὁ Ἰησοῦς, τότε ἐμνήσθησαν ὅτι ταῦτα ἦν ἐπ' αὐτῷ γεγραμμένα, καὶ ταῦτα ἐποίησαν αὐτῷ. Ἐμαρτύρει οὖν ὁ ὄχλος ὁ ὢν μετ' αὐτοῦ ὅτε τὸν Λάζαρον ἐφώνησεν ἐκ τοῦ μνημείου καὶ ἤγειρεν αὐτὸν ἐκ νεκρῶν. διὰ τοῦτο καὶ ὑπήντησεν αὐτῷ ὁ ὄχλος, ὅτι ἤκουσαν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον.

Ερμηνεία

Ο Ιησούς Χριστός επί τρία συναπτά έτη δίδαξε και θαυματούργησε στον Ισραηλιτικό λαό. Έκανε μεγάλα σημεία και θαύματα, όπως επίσης αποκάλυψε και σπουδαίες διδασκαλίες. Ένας θεολόγος παρατήρησε πως κάθε χρόνο ανάμεσα στα θαύματα και στη διδασκαλία του ξεχώριζε ένα σημείο. Π.χ. Τον πρώτο χρόνο το θαύμα του Παραλυτικού, που ήταν άρρωστος επί 38 ολόκληρα χρόνια. Τον δεύτερο χρόνο το θαύμα της θεραπείας του εκ γενετής τυφλού. Τον τρίτο χρόνο και μάλιστα λίγες μέρες πριν από το πάθος Του, η ανάσταση του Λαζάρου. Εξ αίτιας του τελευταίου βλέπουμε πολύς κόσμος να υποδέχεται τον Χριστό κατά την είσοδο Του στα Ιεροσόλυμα• «...ἤκουσεν τοῦτο αὐτὸν πεποιηκέναι τὸ σημεῖον» (Ἰω. 12, 18).
Πώς εισήλθε στα Ιεροσόλυμα;
VaioforosΟι ιεροί Ευαγγελιστές αναφέρουν ότι μπήκε καθισμένος πάνω σ’ ένα ταπεινό ζώο, δηλαδή σ’ ένα ονάριο. Κάθισε πάνω στο ονάριο, για να διαλύσει την εικόνα ενός φανταστικού Μεσσία. Οι μαθητές κι ο κόσμος είχαν πλάσει για τον Κύριο μιαν αντίληψη διαφορετική από την πραγματικότητα. Βλέποντας τα υπερφυσικά θαύματα που έκανε, νόμισαν πως βρήκαν τον κατάλληλο για να πολεμήσει τους Ρωμαίους και να αποκαταστήσει το βασίλειο του Ισραήλ στην παλαιά του δόξα. Οι προσδοκίες τους ήταν πως ο Χριστός «αὐτός ἐστιν ὁ μέλλων λυτροῦσθαι τὸν Ἰσραήλ» (Λουκ. 24, 21). Μερικές φορές ήθελαν να τον ανακηρύξουν και επίσημα Βασιλέα (Ἰω. 6, 15). Απέναντι σ’ όλα αυτά ο Χριστός ήταν αυστηρός. Οι άνθρωποι ήθελαν ψωμί υλικό, ενώ ο Χριστός τους μιλούσε για τη βρώση τη μένουσα (6, 27). Ήθελαν τον Χριστό μεγαλοπρεπή, ισχυρό και ακατανίκητο, ενώ ο Κύριος εμφανίζεται στην είσοδό Του στα Ιεροσόλυμα ταπεινός, πράος και ησύχιος. Αντί για πολεμοχαρή ηγέτη είδαν να εισέρχεται ο μετριοπαθής. Ο Χριστός κατά τον άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας έδειξε «άκραν μετριοπάθειαν», διδάσκοντας τους ανθρώπους να μην υπερηφανεύονται στους επαίνους και να μην επιζητούν περισσότερα από τα αναγκαία.
Η αντίδραση του κόσμου
Είναι αλήθεια πως δεν αντέδρασαν όλοι με τον ίδιο τρόπο. Ο «πλείστος όχλος» (Ματθ. 21, 8), οι «πολλοί» (Μάρκ. 11, 8), και «ἅπαν τὸ πλῆθος τῶν μαθητῶν» (Λουκ. 19, 37), δηλαδή όλοι, πήραν κλαδιά φοινίκων και έστρωσαν ρούχα για να περάσει ο Χριστός, και επευφημούσαν λέγοντας «εὑλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου» (Ἰω. 12, 13). Ακόμη και μικρά παιδιά επευφημούσαν. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς το γεγονός αυτό το θεωρεί μέγιστο θαύμα, γιατί ο όχλος και οι αμαθείς, τα νήπια και τα παιδιά, θεολογούσαν και αναγνώριζαν τον Χριστό ως Θεό. Επευφημούσαν τον Χριστό, όπως οι άγγελοι τον Κύριο. Άλλη όμως ήταν η αντίδραση των Φαρισαίων. Μερικοί διαμαρτυρόντουσαν και απαιτούσαν να σταματήσουν να εγκωμιάζουν τον Χριστό οι μαθητές του (Λουκ. 19, 39). Επίσης, άλλοι δυσφόρησαν πάρα πολύ με το θέαμα (Ἰω. 12, 19). Ο λαός αντελήφθη την αλήθεια και οι άρχοντες θύμωναν και δυστροπούσαν.
Η κοσμική εξουσία
Η Εκκλησία είναι ο Χριστός. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει η Εκκλησία και οι εκκλησιαστικοί ταγοί να περιβληθούν την κοσμική εξουσία, δηλαδή να εκκοσμικευθούν. Μπορεί να δρα η Εκκλησία μέσα στον κόσμο, αλλά δεν δραστηριοποιείται κοσμικά. Ακόμη και τα έργα φιλανθρωπίας ξεκινούν από τον Χριστό κι όχι από βάσεις ουμανιστικές και κοσμικές. Δεν είναι ντυμένη η Εκκλησία μας με πορφύρα και βύσσο, αλλά με την ταπείνωση του Χριστού. Δεν διεκδικούμε θρόνους και αξιώματα, αλλά τη ζωντανή επαφή μας με τον Χριστό. Πορεύεται η Εκκλησία τον δρόμο του μαρτυρίου του Χριστού και αποβλέπει πάντοτε στο πρόσωπό Του, για να μη χαθεί μέσα στον κόσμο.
Αγαπητοί αδελφοί, στην Εκκλησία δεν γίνεται συνδυασμός κοσμικής εξουσίας και εκκλησιαστικής διακονίας. Σκοπός της είναι να συνάξει τα σκορπισμένα παιδιά του Θεού στη μάνδρα Του και να δείξει τον δρόμο της σωτηρίας μας. Ευλογημένος, λοιπόν, ο ερχόμενος, που μας άνοιξε τέτοιες προοπτικές σωτηρίας. Αμήν.

Μητροπ. Εδέσσης Ιωήλ, Ο επιούσιος Άρτος