(Ἐβρ. ια' 24-26, 32-40)
Ἀδελφοί, πίστει Μωϋσῆς μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱὸς θυγατρὸς Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἢ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν· μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γὰρ εἰς τὴν μισθαποδοσίαν. Καὶ τί ἔτι λέγω; Ἐπιλείψει γάρ με διηγούμενον ὁ χρόνος περὶ Γεδεών, Βαράκ τε καὶ Σαμψὼν καὶ ᾽Ιεφθάε, Δαυΐδ τε καὶ Σαμουὴλ καὶ τῶν Προφητῶν· οἳ διὰ πίστεως κατηγωνίσαντο βασιλείας, εἰργάσαντο δικαιοσύνην, ἐπέτυχον ἐπαγγελιῶν, ἔφραξαν στόματα λεόντων, ἔσβεσαν δύναμιν πυρός, ἔφυγον στόματα μαχαίρας, ἐνεδυναμώθησαν ἀπὸ ἀσθενείας, ἐγενήθησαν ἰσχυροὶ ἐν πολέμῳ, παρεμβολὰς ἔκλιναν ἀλλοτρίων· ἔλαβον γυναῖκες ἐξ ἀναστάσεως τοὺς νεκροὺς αὐτῶν· ἄλλοι δὲ ἐτυμπανίσθησαν, οὐ προσδεξάμενοι τὴν ἀπολύτρωσιν, ἵνα κρείττονος ἀναστάσεως τύχωσιν· ἕτεροι δὲ ἐμπαιγμῶν καὶ μαστίγων πεῖραν ἔλαβον, ἔτι δὲ δεσμῶν καὶ φυλακῆς· ἐλιθάσθησαν, ἐπρίσθησαν, ἐπειράσθησαν, ἐν φόνῳ μαχαίρας ἀπέθανον, περιῆλθον ἐν μηλωταῖς, ἐν αἰγείοις δέρμασιν, ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ὧν οὐκ ἦν ἄξιος ὁ κόσμος, ἐν ἐρημίαις πλανώμενοι καὶ ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς. Καὶ οὗτοι πάντες μαρτυρηθέντες διὰ τῆς πίστεως οὐκ ἐκομίσαντο τὴν ἐπαγγελίαν, τοῦ Θεοῦ περὶ ἡμῶν κρεῖττόν τι προβλεψαμένου, ἵνα μὴ χωρὶς ἡμῶν τελειωθῶσι.
Ερμηνεία
Την Α' Κυριακή των Νηστειών η Εκκλησία μας πανηγυρίζει τον θρίαμβό της. Η Ορθοδοξία γιορτάζει τη Νίκη της. Ζώντες και Τεθνεώτες, θριαμβεύουσα και Στρατευόμενη Εκκλησία, όλο το Σώμα του Χριστού, πνευματικά εορτάζει. Η Νίκη αυτή περιγράφεται στο «Συνοδικό της Ορθοδοξίας», που διαβάζεται κατά τη Λιτανεία των Αγίων Εικόνων. Εκεί φαίνεται, ποια είναι η Ορθοδοξία, που πανηγυρίζουμε σήμερα. Δεν πρόκειται για μια Ιδεολογία, για κάποιο «Κοινωνικό Σύστημα» ή Φιλοσοφία, για κάποια εγκόσμια Πολιτική, που επεκράτησε και θριαμβολογεί για τη συντριβή των αντιπάλων της. Όχι! Η Ορθοδοξία είναι ο νέος τρόπος ζωής και υπάρξεως, η ΧΡΙΣΤΟ- ΖΩΗ, που εισήχθη στην ιστορία με τη Σάρκωση του Αιώνιου Λόγου του Θεού. Αν λοιπόν μακαρίζονται σήμερα οι Άγιοι και Πιστοί όλων των αιώνων, είναι γιατί μας διέσωσαν την εν Χριστώ υπαρκτική Αλήθεια˙ τον τρόπο ζωής, δηλαδή, που μόνος οδηγεί στη θέωση, στη σωτηρία. Και αν αναθεματίζονται σήμερα όλοι οι αιρετικοί και νοθευτές της θείας Αποκαλύψεως, δεν είναι τούτο εκδήλωση μισαλλοδοξίας, αλλά προστασία της ανθρωπότητας από κάθε τι, που αλλοιώνει τη γνησιότητα της χριστιανικής υπάρξεως και εμποδίζει τη θέωση, τη σωτηρία.
Οι Άγιοι της Π. Διαθήκης έμειναν πιστοί στην Αλήθεια, που τους απεκάλυψε ο Θεός με τη φανέρωσή του σ’ αυτούς. Ηγετική μορφή στη θυσία για την Αλήθεια υπήρξε ο Μωυσής. Με κέντρο τον ένσαρκο Θείο Λόγο, τον Ιησού Χριστό, συναντώνται στην ίδια μαρτυρική πορεία με τους Αγίους της Π. Διαθήκης και οι Άγιοι της Καινής Διαθήκης. Μάρτυρες, άνδρες και γυναίκες, Όσιοι και Όσιες, Πατέρες και Μητέρες εν Χριστώ, Ασκητές και Ασκήτριες, έδωσαν και δίνουν ακατάπαυστα, την καλή μαρτυρία της Πίστεως, για να σωθεί η Αλήθεια στον κόσμο. Για να υπάρχει πάντα η μόνη σωστική κοινωνία στον κόσμο, η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ, το Σώμα του Χριστού.
Κατά τον Απ. Παύλο στην Ορθοδοξία δεν μπορεί να ισχύσει η περίπτωση του ανθρώπου που αγωνίζεται να σώσει μόνο την «ψυχούλα» του, αδιαφορώντας για τους γύρω του, διότι δεν σώζεται κανείς μόνος του, αλλά μέσα στο Σώμα του Χριστού, στην κοινωνία των αδελφών του. Το αποδεικνύει η αυτομαρτυρία του Απ. Παύλου: «Ηὐχόμην γὰρ ἀνάθεμα εἶναι αὐτὸς ἑγὼ ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν μου...» (Ῥωμ. θ' 3). Ή: «Τοῖς πᾶσι γέγονα τὰ πάντα, ἵνα πάντως τινὰς σώσω» (Α' Κορ. θ' 22). Τα ίδια θα διακηρύξει και ο Νέος Παύλος της Ρωμηοσύνης, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός: «Σιμά εις τα άλλα ηύρηκα και τούτον τον λόγον, όπου λέγει ο Χριστός μας, πως δεν πρέπει κανένας Χριστιανός, άνδρας ή γυναίκα, να φροντίζη διά του λόγου του μόνον, πως να σωθή, αλλά να φροντίζη και διά τους αδελφούς του (πρβλ. Α' Κορ. ι' 24). Και όποιος φροντίζει μόνον διά του λόγου του και δεν φροντίζει και διά τους αδελφούς του, εκείνος θα κολασθή. Ακούοντας και εγώ, αδελφοί μου, ετούτον τον γλυκύτατον λόγον, όπου λέγει ο Χριστός μας, να φροντίζω μεν και διά τους αδελφούς μας, με έτρωγεν εκείνος ο λόγος μέσα εις την καρδίαν μου, ωσάν το σκουλήκι, όπου τρώγει το ξύλον...».
Η Ιεραποστολή της Εκκλησίας
είναι καρπός αυτού του πνεύματος της θυσίας για την Αλήθεια και για τους αδελφούς. Το αποδεικνύει περίτρανα το έργο του Παύλου και όλων των Αποστόλων, αλλά και το έργο του Νεοαποστόλου μας Πατροκοσμά. Γι’ αυτό βρίσκεται η Ιεραποστολή στο κέντρο της Ορθοδοξίας, και είναι η πεμπτουσία της μαρτυρίας της. Έργο της Ορθοδοξίας σε κάθε εποχή είναι να κρατήσει ανόθευτη και αναλλοίωτη τη «Ζωή του Χριστού» (τον τρόπο υπάρξεως, που έφερε ο Χριστός στον κόσμο) και να τον μεταδώσει σε κάθε σημείο της γης. Για να σωθεί ο κόσμος! Η Κυριακή της Ορθοδοξίας είναι γι’ αυτό, όχι απλώς ένας πανηγυρισμός, αλλά μια υπόμνηση σε κάθε ορθόδοξο, σε όλους μας, ότι ο κόσμος μας, η κοινωνία μας, περιμένουν ακόμη τον Χριστό. Ή γιατί δεν Τον γνώρισαν ακόμη, ή γιατί Τον γνώρισαν μεν, αλλά όπως Τον παραμόρφωσε και αλλοίωσε η αίρεση και η κάθε λογής πλάνη.
Πρωτ. Γ. Μεταλληνού, Κηρύγματα στα Αποστολικά Αναγνώσματα