(Λουκ. η΄, 5-15)
Εἶπεν ὁ Κύριος τὴν παραβολὴν ταύτην· Ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι τὸν σπόρον αὐτοῦ. Καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ὃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ κατεπατήθη, καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ κατέφαγεν αὐτό· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐπὶ τὴν πέτραν, καὶ φυὲν ἐξηράνθη διὰ τὸ μὴ ἔχειν ἰκμάδα· καὶ ἕτερον ἔπεσεν ἐν μέσῳ τῶν ἀκανθῶν, καὶ συμφυεῖσαι αἱ ἄκανθαι ἀπέπνιξαν αὐτό. Καὶ ἕτερον ἔπεσεν εἰς τὴν γῆν τὴν ἀγαθήν, καὶ φυὲν ἐποίησε καρπὸν ἑκατονταπλασίονα. Ταῦτα λέγων ἐφώνει· Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω. Ἐπηρώτων δὲ αὐτὸν οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ λέγοντες· Τίς εἴη ἡ παραβολὴ αὕτη; Ὁ δὲ εἶπεν· Ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ, τοῖς δὲ λοιποῖς ἐν παραβολαῖς, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ συνιῶσιν. Ἔστι δὲ αὕτη ἡ παραβολή· ὁ σπόρος ἐστὶν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ· οἱ δὲ παρὰ τὴν ὁδόν εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, εἶτα ἔρχεται ὁ διάβολος καὶ αἴρει τὸν λόγον ἀπὸ τῆς καρδίας αὐτῶν, ἵνα μὴ πιστεύσαντες σωθῶσιν. Οἱ δὲ ἐπὶ τῆς πέτρας οἳ ὅταν ἀκούσωσι, μετὰ χαρᾶς δέχονται τὸν λόγον, καὶ οὗτοι ῥίζαν οὐκ ἔχουσιν, οἳ πρὸς καιρὸν πιστεύουσι καὶ ἐν καιρῷ πειρασμοῦ ἀφίστανται. Τὸ δὲ εἰς τὰς ἀκάνθας πεσόν, οὗτοί εἰσιν οἱ ἀκούσαντες, καὶ ὑπὸ μεριμνῶν καὶ πλούτου καὶ ἡδονῶν τοῦ βίου πορευόμενοι συμπνίγονται καὶ οὐ τελεσφοροῦσι. Τὸ δὲ ἐν τῇ καλῇ γῇ, οὗτοί εἰσιν οἵτινες ἐν καρδίᾳ καλῇ καὶ ἀγαθῇ ἀκούσαντες τὸν λόγον κατέχουσι καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ. Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.
Ερμηνεία
Πολλές φορές συνήθιζε να ομιλεί ο Κύριος με παροιμίες και παραβολές. Μια απ’ τις σπουδαιότερες παραβολές Του είναι και του σπορέως και είναι αυτή που ακούσθηκε σήμερα στο ευαγγελικό ανάγνωσμα. Ένας γεωργός έσπειρε τον σπόρο του στο χωράφι κι απ’ τα τέσσερα μέρη του σπόρου τα τρία που έπεσαν πάνω στον δρόμο, στην πέτρα και στ’ αγκάθια χάθηκαν, ενώ το τελευταίο που έπεσε πάνω στην καλή γη καρποφόρησε σε ένα μέρος τριάντα τοις εκατό, σ’ άλλο εξήντα και σ’ άλλο εκατό (Μάρκ. 4, 20). Ας δούμε πώς καρποφορεί ο λόγος του Θεού:
Η επεξήγηση της παραβολής
Ο Κύριος ερμήνευσε την παραβολή και είπε πως η καλή γη είναι αυτοί που έχουν καλή και αγαθή καρδιά (Λουκ. 8, 15), είναι οι άνθρωποι οι «συνιέντες» (Ματθ. 13, 23), είναι αυτοί που άκουσαν με σοβαρότητα τον λόγο του Θεού, «οι παραδεχόμενοι» (Μάρκ. 4,20). Όλοι αυτοί δεν απορρίπτουν τη φωνή του Θεού, αλλά με πολλή υπομονή και επιμονή καλλιέργησαν τον σπόρο του Θεού, γι’ αυτό κι είχαν πλούσια καρποφορία. Ποια είναι αυτή η καρποφορία; Ο λόγος του Θεού είναι ο ίδιος ο Χριστός. Δεν είναι απλώς ένας ανθρώπινος λόγος που κρύβει μέσα του μια θρησκευτική είδηση, έστω και τη μεγαλύτερη ή την πιο συνταρακτική. Πίσω απ’ τα νοήματα του Ευαγγελίου κρύβεται ο ίδιος ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, ο Λόγος Του. «Τεκνία μου, οὓς πάλιν ὠδίνω, ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν» (Γαλ. 4, 19), τονίζει ο απόστολος Παύλος. Πράγματι ο Χριστός, ο Λόγος του Θεού, σαν μικρό βρέφος αναπτύσσεται μέσα στις καρδιές των ανθρώπων. Άλλωστε ο ίδιος ο Ιησούς είπε πως μητέρα Του και αδέλφιά Του είναι αυτοί που ακούν τον λόγο του Θεού και τον εφαρμόζουν στη ζωή τους (Λουκ. 8, 21). Η εφαρμογή του λόγου - εντολών του Θεού είναι αδιάψευστη μαρτυρία πως ο Χριστός έχει μορφωθεί μέσα μας.
Πώς καταλαβαίνουμε την καρποφορία του λόγου του Θεού;
Ο άγιος Συμεών, ο νέος θεολόγος, φέρνει το εξής παράδειγμα: Μια γυναίκα που κυοφορεί μέσα της βρέφος, έστω κι αν εξωτερικά δεν υπάρχει κανένα σημείο της κυοφορίας της ή έστω πως οι υπόλοιποι άνθρωποι δεν υποψιάζονται πως μπορεί να έχει κάποιο παιδί στα σπλάχνα της, αυτή όμως, επειδή ακούει τα σκιρτήματά του, είναι απόλυτα βέβαιη ότι έχει παιδί. Το ίδιο κι ο άνθρωπος που δέχθηκε μέσα του τον λόγο του Θεού- καταλαβαίνει πολύ καλά ότι έχει μέσα του τα θρεπτικά σπέρματα του Θεού.
Ας πούμε μερικά παραδείγματα. Ένας άνθρωπος πριν να πιστεύσει στον Χριστό ήταν εγωιστής, ζηλιάρης, ανήθικος και φίλαυτος. Τώρα που δέχεται μέσα του τα σπέρματα του κηρύγματος, αρχίζει να παραδέχεται εκτός από τον εαυτό του και τους άλλους. Αμαρτήματα που προηγουμένως τα θεωρούσε ασήμαντα, τώρα τα πολεμάει. Αρχίζει να κάνει ελεημοσύνες και καταβάλλει σκληρές προσπάθειες να κρατήσει μέσα του, με τη βοήθεια των μυστηρίων της Εκκλησίας μας, το φως και τη χάρη του Χριστού. Αλλάζει ριζικά και κατά τρόπο θαυμαστό. Αυτό είναι η καρποφορία του θείου σπόρου. Η πλήρης καρποφορία είναι να δει τον Θεό «καθώς εστίν» (Α' Ἰω. 3,2).
Ο απόστολος Παύλος στην προς Εβραίους επιστολή κάνει λόγο για τους «καλὸν γευσαμένους Θεοῦ ῥῆμα» (6, 5). Δεν μιλάει για κείνους που άκουσαν το ρήμα του Θεού, αλλά τους γευσαμένους, αυτούς που δοκίμασαν τον Ιησού Χριστό. Όποιος κοινωνήσει -«μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης»- το σώμα και το αίμα του Κυρίου, γεύεται και αισθάνεται μέσα του τη χαρά και την παρουσία του Άγιου Πνεύματος. Όποιος ακούει το Ευαγγέλιο νιώθει την παρουσία του Θεού έντονα στη ζωή του. Όποιος καλλιεργεί τον λόγο του Θεού σώζεται. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε πως καρποφορία είναι τα ρήματα της αιώνιου ζωής, τα εντάλματα της αθανασίας, η επαγγελία της παλινζωΐας, το Ευαγγέλιο της Βασιλείας του Θεού, η αίσθηση του Παραδείσου, το πρόσωπο του Χριστού, η πνευματική ζωή.
Η Εκκλησία σπείρει τον λόγο του Θεού
Η Εκκλησία ανοίγει στους πιστούς τον δρόμο για να έλθει ο Χριστός μέσα μας. Κηρύσσει τον Εσταυρωμένο και Αναστημένο Ιησού Χριστό, ενώ ο αμαρτωλός κόσμος έχει άλλα κηρύγματα. Μέσα στην πολεμοχαρή και αμαρτωλή εποχή μας η Εκκλησία μας προτρέπει να ακούσουμε τον λόγο του Θεού και να μετανοήσουμε˙ «Μετανοήσατε οὖν καὶ ἐπιστρέψατε εἰς τὸ ἐξαλειφθῆναι ὑμῶν τὰς ἁμαρτίας» (Πράξ. 3, 19). Στους ανθρώπους της εποχής μας που έχουν συνηθίσει να ακούνε τα πιο παράδοξα λόγια, ανήθικα, εμπαθή και φιλάργυρα, φίλαυτα και αντιχριστιανικά, ο λόγος του Θεού που είναι απλός και συντετμημένος απευθύνεται σ’ όλους μας και μας καλεί να καρποφορήσουμε τον Χριστό μέσα μας.
Αγαπητοί αδελφοί, ας μην παραβλέψουμε τον λόγο του Κυρίου μας, αλλά ας επιδείξουμε υπομονή και ας προσφέρουμε όλες τις ψυχικές μας δυνάμεις, για να τον αυξήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο και έτσι να σωθούμε. Αμήν.
Μητροπ. Εδέσσης Ιωήλ, Ο επιούσιος Άρτος