+ Ἀρχιμ. Γεωργίου Καψάνη Καθηγ. Ι.Μ. Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου σημαδεύει τά πάντα στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί στήν ζωή τῶν Χριστιανῶν. Δέν ὑπάρχει κάτι πού νά γίνεται στήν ἁγία μας Ἐκκλησία εἴτε στήν ζωή τήν εὐσεβῆ, τό ὁποῖο νά μή σφραγίζεται μέ τόν Τίμιο Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Τό μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας τελεσιουργεῖται μέ τήν σφραγίδα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Σταυρικές εἶναι ὅλες οἱ εὐλογίες τῶν ἱερέων τῆς Ἐκκλησίας. Τό πρῶτο μυστήριο τῆς σωτηρίας, τό Ἅγιον Βάπτισμα, διά τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καί αὐτό φέρεται εἰς πέρας. Καί στήν ζωή μας τήν καθημερινή, ἀπό τήν ὥρα πού θά ξυπνήσουμε ὥς τήν ὥρα πού θά κατακλιθοῦμε, καί ἀπό τήν ὥρα πού θά γεννηθοῦμε ὥς τήν ὥρα πού θά παραδώσουμε τήν ψυχή μας στόν Θεό καί ἄλλοι θά παραδώσουν τό φθαρτό σῶμα μας στό μνῆμα πάλι ὁ Σταυρός τά σφραγίζει ὅλα.
Τοῦτο βέβαια δέν εἶναι τυχαῖο, οὔτε γίνεται ἁπλῶς γιά νά ἔχουμε κάποια θεία δύναμι ἤ κάποια θεία προστασία ἤ κάποια θεία εὐλογία. Βεβαίως γίνεται καί γι’ αὐτό, ἀλλά ἐάν δοῦμε βαθύτερα τά πράγματα, θά δοῦμε ὅτι ὁ Σταυρός εἶναι ἀναφαίρετος σύντροφος τῆς ζωῆς τοῦ Χριστιανοῦ καί τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Διότι ὁ Σταυρός εἶναι ἡ οὐσία τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καί τῆς Χριστιανικῆς ζωῆς. Εἴτε λέμε ζωή ἐν Χριστῷ εἴτε λέμε ζωή ἐν τῷ Σταυρῷ τοῦ Χριστοῦ, τό ἴδιο λέμε. Δέν νοεῖται τό ἔργο τοῦ Χριστοῦ χωρίς τόν Σταυρό Του. Δέν νοεῖται ἡ ζωή τοῦ Χριστιανοῦ χωρίς τήν συμμετοχή του στόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό, ὅ,τι κάνει ὁ Χριστιανός καί τό κάνει μέ τό πνεῦμα τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι χριστιανικό. Ὅ,τι κάνει καί δέν τό κάνει μέ τό πνεῦμα τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι σαρκικό, εἶναι ἐγωϊστικό, εἶναι τῆς φιλαυτίας, εἶναι ἀντίθεο, εἶναι ἔξω ἀπό τήν Χάρι τοῦ Θεοῦ. Ἄρα δύο τρόποι ζωῆς ὑπάρχουν, ὁ τρόπος ὁ μή σταυρικός καί ὁ τρόπος ὁ σταυρικός. Καί ὁ μή σταυρικός εἶναι ὁ τρόπος τοῦ ἐγωϊσμοῦ, εἶναι ὁ τρόπος ὁ κοσμικός, εἶναι ὁ τρόπος τοῦ ἀνθρωποκεντρισμοῦ, εἶναι ὁ τρόπος κατά τόν ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος ζῆ μέ τόν ἑαυτό του καί ὄχι μέ τόν Θεό καί τόν ἀδελφό του. Ἐνῶ ὁ τρόπος τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ εἶναι ὁ τρόπος κατά τόν ὁποῖο ὁ ἄνθρωπος προσπαθεῖ νά νικᾶ τό σαρκικό φρόνημα, νά νικᾶ τόν παλαιό ἄνθρωπο, νά νικᾶ τόν ἐγωϊσμό του καί νά ζῇ προσφερόμενος στόν Θεό καί προσφερόμενος στόν ἀδελφό του.
Ypsosis T Stayrou amathountosἘάν ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ ἔχῃ τόσο μεγάλη δύναμι καί ὁ σταυρικός θάνατος τοῦ Χριστοῦ ἔχῃ τόση δύναμι, τήν ἔχει διότι ἐπάνω στόν Σταυρό Του ὁ Χριστός ἐπανέφερε τόν ἄνθρωπο στήν πραγματική του τροχιά καί φύσι. Διώρθωσε διά τῆς τελείας ὑπακοῆς Του, τῆς μέχρι Σταυροῦ καί θανάτου, τήν ἀνυπακοή τοῦ Ἀδάμ, τήν ἐπανάσταση τοῦ Ἀδάμ, μέ τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος χωρίστηκε ἀπό τόν Θεό. Ὅλη ἡ τραγῳδία τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ἡ ἁμαρτία, ὁ ἐγωϊσμός τοῦ Ἀδάμ, πού τόν χώρισε ἀπό τόν Θεό. Ὅλη ἡ διόρθωσις αὐτῆς τῆς μεγάλης τραγωδίας τοῦ Ἀδάμ ἔγινε μέ τήν ἄφατο κένωσι τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, τό ἀποκορύφωμα τῆς ὁποίας ἦταν ὁ Σταυρός Του. Καί ἐπειδή ἐπάνω στόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ διορθώθηκε ὅλο τό λάθος τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας καί τῶν ἀνθρώπων τῶν πρό Χριστοῦ, γι’ αὐτό καί ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ εἶναι νίκη μεγάλη τοῦ Χριστοῦ κατά τοῦ διαβόλου καί τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανάτου. Γι’ αὐτό καί ὁ διάβολος φοβεῖται τόσο πολύ τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, διότι ἐπάνω στόν Σταυρό Του ὁ Χριστός τοῦ ἀνέτρεψε ὅλο του τό ἔργο, ὅλα τά μηχανήματα πού εἶχε κάνει, ὅλες τίς πονηρίες πού εἶχε κάνει, ὅλες τίς μεθοδεῖες πού εἶχε κάνει, μέ τίς ὁποῖες κρατοῦσε αἰχμάλωτο τό γένος τῶν ἀνθρώπων. Ἀλλά ὁ Κύριος ἐκεῖ ἐπάνω στόν Σταυρό τόν ἐνίκησε καί τόν κατετρόπωσε μέ τήν ἄκρα ταπείνωσί Του καί μέ τήν τελεία ὑπακοή Του στό ἅγιο θέλημα τοῦ Θεοῦ Πατρός Του.
Ἔτσι λοιπόν καί ἐμεῖς βλέπουμε, ὅτι ὡς Χριστιανοί δέν ἔχουμε ἄλλο τρόπο νά ζήσουμε, παρά μόνο τόν τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ τρόπο. Συμμεριζόμενοι, δηλαδή, κάθε λεπτό τήν ταπείνωσι τοῦ Χριστοῦ, τήν θυσία τοῦ Χριστοῦ, τήν νίκη κατά τῶν παθῶν μας καί τοῦ ἐγωϊσμοῦ μας καί τοῦ ἰδίου μας νοσηροῦ καί ἁμαρτωλοῦ θελήματος. Κάθε φορά πού κάνουμε μία ἁμαρτία, ἕνα ἐγωϊσμό, μία ὑπερηφάνεια, μία ἀνυπακοή, ἕνα ἴδιον θέλημα, δεχόμεθα ἕνα κακό λογισμό, κάθε φορά πού βλέπουμε τόν ἄλλο ἄνθρωπο ἐγωϊστικά, σαρκικά, θέλουμε νά τόν ἐκμεταλλευτοῦμε, σέ κάθε τέτοια στιγμή προδίδουμε τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ καί παύουμε νά ζοῦμε κατά τόν τρόπο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ καί ζοῦμε κατά τόν τρόπο τοῦ παλαιοῦ Ἀδάμ, πού εἶναι μή σταυρικός καί εἶναι ἐγωκεντρικός.
Ἀλλά δόξα τῷ Θεῷ πού ὑπάρχει ἡ μετάνοια, κάθε φορά πού ὁ διάβολος μᾶς παρασύρει νά νομίζουμε ὅτι ἡ εὐτυχία μας εἶναι νά μή ζοῦμε κατά τόν τρόπο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ ἀλλά κατά τόν τρόπο τοῦ παλαιοῦ Ἀδάμ. Δόξα τῷ Θεῷ πού ὑπάρχει ἡ μεγάλη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, αὐτή πού φανερώθηκε ἐπάνω στόν Σταυρό, καί ἐμεῖς μποροῦμε μέ τήν μετάνοιά μας νά ζητήσουμε τήν συγχώρησι τοῦ Κυρίου καί ἀμέσως νά ξαναβροῦμε τόν σωστό τρόπο, νά ξαναζήσουμε σταυρικά τήν ζωή μας.
Θά τό ἔχετε προσέξει, ἀδελφοί μου, ὅτι αὐτό εἶναι ἕνα συνηθισμένο τέχνασμα καί μία πλάνη τοῦ διαβόλου. Μᾶς παρασύρει συνήθως ὁ διάβολος νά νομίζουμε ὅτι ἡ εὐτυχία μας εἶναι νά μή ζοῦμε σταυρικά, νά μή βλέπουμε τόν ἄλλο ἄνθρωπο ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ὡς ἀδελφό μας ἐν Χριστῷ, ἀλλά νά τόν βλέπουμε ἐγωϊστικά, νά τόν βλέπουμε σαρκικά, νά τόν βλέπουμε γιά νά τόν ἐκμεταλλευτοῦμε, νά θέλουμε νά ἐπιβληθοῦμε ἐμεῖς στόν ἄλλο καί ὄχι νά διακονήσουμε τόν ἄλλο, ὅπως εἶπε ὁ Κύριος: «Οὐκ ἦλθον διακονηθῆναι, ἀλλά διακονῆσαι» . Ἀλλά μετά τί βλέπουμε; Καί τί βλέπει ὁ κόσμος πού ἔχει διαλέξει αὐτόν τόν τρόπο τῆς ζωῆς; Βλέπει ὅτι στόν μή σταυρικό τρόπο ζωῆς δέν ὑπάρχει ἡ ἀληθινή χαρά καί ἡ εὐτυχία τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτό πάει καί σφυρίζει ὁ διάβολος στό αὐτί τοῦ ἀνθρώπου. Τοῦ λέει: «Τί θέλεις νά ζήσῃς σταυρικά; Ἅμα ζήσῃς σταυρικά, θά ζήσῃς ὑστερημένα στήν ζωή σου, καί θά σέ ἐκμεταλλευτοῦν οἱ ἄλλοι, θά σέ κοροϊδέψουν, θά σέ ἀπομυζήσουν, θά γίνῃς τό κορόιδο». Εἶναι ἡ τέχνη τοῦ διαβόλου αὐτή, εἶναι ὁ πειρασμός τοῦ διαβόλου. «Δέν ζῆς καί ἐσύ ὅπως ὅλος ὁ κόσμος; Νά ἐκμεταλλεύεσαι τούς ἄλλους, νά χρησιμοποιῇς τούς ἄλλους, νά βλέπῃς τούς ἄλλους ὄχι ὡς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ ἀλλά ὡς σκεύη ἡδονῆς, νά ζῇς γιά τόν ἑαυτό σου, νά μή ζῇς γιά τόν Θεό οὔτε γιά τούς ἀνθρώπους;». Καί ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος τά πιστεύει αὐτά καί τά δέχεται καί νομίζει ὅτι πραγματικά στήν μή σταυρική ζωή θά βρῇ μία ἀληθινή χαρά καί μία ἀληθινή ἀνάπαυση• ἀλλά δέν τήν βρίσκει.
Καί νά, σήμερα ὑψώνεται πάλι ὁ Σταυρός τοῦ Κυρίου μας καί ὑπενθυμίζει σέ ὅλους μας καί σέ ὅλο τόν κόσμο ὅτι, ὅταν διαλέξουμε τόν σταυρό ὡς τρόπο τῆς ζωῆς μας, τότε ἔχουμε καί τήν ἀνάστασι καί τήν ἀληθινή ἐλευθερία μας καί τήν ἀληθινή ἀνάπαυσί μας μέσα στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί στήν ἀγάπη τῶν ἀδελφῶν μας, τότε ἔχουμε τήν ἀληθινή εἰρήνη τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό, βλέπετε καί τοῦτο τό μέγα μυστήριο τῆς εὐσεβείας καί τῆς πίστεώς μας, ὅτι ὅπου σταυρός, ἐκεῖ καί ἀνάστασις, καί ὅπου ἀνάστασις, ἐκεῖ ὁπωσδήποτε ἔχει προηγηθεῖ ὁ σταυρός. Ἐνῶ πουθενά δέν ὑπάρχει ἀνάστασις, ἄν δέν ὑπάρχει προηγουμένως ὁ Σταυρός τοῦ Χριστοῦ.
Καί ἐπειδή αὐτά μᾶς παρέδωσε ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, αὐτά παρελάβαμε διά τοῦ ἔργου τοῦ Κυρίου μας, τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ μας τοῦ ἐπί Σταυροῦ σταυρωθέντος, αὐτήν τήν ζωή ἔζησαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ ἅγιοι Πατέρες, οἱ ὅσιοι Ἀσκηταί οἱ πολίσαντες τάς ἐρήμους, ὅλοι οἱ Ἅγιοι πού ἔζησαν μέσα στίς κοινωνίες ὡς πιστοί δοῦλοι τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἄς γνωρίζουμε ὅτι αὐτό εἶναι ὅλο τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτό καί ἐμεῖς ὡς Χριστιανοί ἐπιποθοῦμε νά ζήσουμε κατά τόν τρόπο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ.
Ὁ Κύριος λοιπόν νά δώσῃ νά εἴμεθα πάντοτε εἰς τούς πόδας τοῦ ἐσταυρωμένου Κυρίου, μαθητεύοντες στό μέγα τοῦτο καί φρικτό μάθημα τοῦ σταυρικοῦ θανάτου τοῦ Κυρίου καί ἔτσι συμμετέχοντες καί στήν ζωηφόρο Ἀνάστασί Του. Ὁ Κύριος νά δώσῃ νά εἴμεθα Χριστιανοί Σταυροαναστάσιμοι.

ἀπό τό βιβλίο: Ὁμιλίες σέ ἀκίνητες Δεσποτικές καί Θεομητορικές Ἑορτές, Τόμος Α´