του κ. Σταύρου Ολύμπιου, Θεολόγου Διευθυντού του Γραφείου Ποιμαντικής Διακονίας Ι.Μ.Λ.

Η γιορτή της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού του Κυρίου μας Ιησού Χριστού είναι πολύ παλαιά. Γνωρίζουμε ότι αυτή υπήρχε ήδη τον πέμπτο αιώνα και καθιερώθηκε ως ανάμνηση ενός μεγάλου γεγονότος, της ευρέσεως του Τιμίου Σταυρού στα Ιεροσόλυμα από την Αγία Ελένη. Με την ευκαιρία της μεγάλης αυτής Δεσποτικής εορτής αξίζει να θυμηθούμε ότι ο Σταυρός του Κυρίου μας σημαδεύει τα πάντα στην Εκκλησία του Χριστού και στη ζωή των χριστιανών.
Δεν υπάρχει κάτι που να γίνεται στην αγία μας Εκκλησία είτε στη ζωή των ευσεβών, το οποίο να μην σφραγίζεται με τον Τίμιο Σταυρό. Το μυστήριό της Θείας Ευχαριστίας τελεσιουργείται με τη σφραγίδα του Τιμίου Σταυρού. Σταυρικές είναι όλες οι ευλογίες των ιερέων της εκκλησίας μας. Και στην καθημερινή μας ζωή όμως, από την ώρα που θα ξυπνήσουμε ως την ώρα που θα κατακλιθούμε, και από την ώρα που θα γεννηθούμε ως την ώρα που θα παραδώσουμε την ψυχή μας στον Θεό, ο Σταυρός σφραγίζει τα πάντα. Η Αγία μας Εκκλησία μας καλεί την ημέρα αυτή να προσκυνήσουμε το «τρισμακάριστο ξύλο» και να λάβουμε χάρη και ευλογία. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό. Το σημαντικότερο είναι να πιστέψουμε στη δύναμη του Εσταυρωμένου και με προθυμία να βαστάζουμε καθημερινά και τον δικό μας σταυρό.
Timios Stavros3Η μεγάλη αυτή Δεσποτική γιορτή μας δίνει επίσης την ευκαιρία να σκεφθούμε και ορισμένες βασικές αρχές και αλήθειες της πίστης μας, οι οποίες είναι συνυφασμένες με τη θεολογία του Σταυρού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας η οποία μόνη αυτή διασώζει την ανόθευτη βιβλική και πατερική διδασκαλία, αποδίδει την προσήκουσα τιμή στον Σταυρό του Χριστού ως το κατεξοχήν όργανο και σύμβολο της απολυτρώσεως του ανθρώπινου γένους, σε αντίθεση με την ποικίλη ετεροδοξία, η οποία είτε αδιαφορεί να αποδώσει τιμή στον Σταυρό, είτε πολεμά ευθέως Αυτόν ως ειδωλολατρικό σύμβολο, όπως για παράδειγμα οι μάρτυρες του Ιεχωβά, που αντικατέστησαν τη λέξη Σταυρός με τη λέξη πάσσαλος.
Ο Σταυρός του Κυρίου μας αποτελεί για την Ορθόδοξη χριστιανική πίστη μας κορυφαίο σύμβολο θυσίας και αγιασμού. Ο Σταυρός μαζί με την Ανάσταση λειτουργούν ως δύο βασικοί άξονες πάνω στους οποίους κινείται η ζωή των πιστών ορθοδόξων χριστιανών. Η Ανάσταση έπεται του Σταυρού και προϋποθέτει τον Σταυρό και ο Σταυρός προμηνύει την Ανάσταση. Πάνω σε αυτές τις αρχές στηρίζεται η θεολογία του Σταυρού και η σπουδαία σημασία του για τη ζωή της Εκκλησίας μας.
Ο Σταυρός πριν τη μεγάλη σταυρική θυσία του Χριστού ήταν επαίσχυντο φονικό όργανο εκτέλεσης κακούργων. Όποιος πέθαινε στον σταυρό χαρακτηριζόταν «επικατάρατος». Από την ώρα όμως που ο σαρκωμένος Θεός πέθανε πάνω στον σταυρό, Αυτός κατέστη πηγή απολυτρώσεως. Από μέσο θανατώσεως μεταβλήθηκε σε ακένωτη πηγή ζωής. Από αποκρουστικό και απαίσιο όργανο των δημίων έγινε φωτεινό σύμβολο και δίαυλος ευλογιών. Από ξύλο πόνου και οδύνων κατέστη καταφύγιο ανάπαυσης και χαράς. Το ιερότατο αυτό σύμβολο είναι συνυφασμένο με τον Κύριό μας Ιησού Χριστό. Από Εκείνον αντλεί την ανίκητη δύναμη, τον αγιασμό και τη χάρη. Για αυτό η προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού σημαίνει προσκύνηση του ίδιου του Χριστού, ο οποίος είναι η ενθύμηση της απολυτρωτικής θυσίας Του.
Ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί την ενοποιό δύναμη της ανθρωπότητος. Αν το ξύλο της γνώσεως του καλού και του κακού στην Εδέμ έγινε πρόξενος κακού και δυστυχίας του ανθρωπίνου γένους, το ξύλο του Σταυρού έγινε σημείο επανένωσης των ανθρώπων στο σώμα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Τα δύο ξύλα που συνθέτουν το σύμβολο του Σταυρού, το μεν κάθετο συμβολίζει την ένωση των ανθρώπων με τον Θεό, το δε οριζόντιο την ένωση των ανθρώπων μεταξύ τους. Φυσικά η ένωση των ανθρώπων περνά αναγκαστικά από τη σωστή σχέση αγάπης τους με τον Θεό. Μέσα σ’ αυτή τη θεώρηση η νέα εν Χριστώ ανθρώπινη κοινωνία έχει διαφορετική υφή από τις προχριστιανικές και εξωχριστιανικές κοινωνίες. Η ενοποιός δύναμη του Σταυρού του Χριστού αδελφοποιεί τους ανθρώπους, δημιουργώντας την κοινωνία της αγάπης, της αδελφοσύνης, της αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης και της ειρήνης.
Ο μέγας απόστολος των εθνών Παύλος τονίζει συχνά στις θεόπνευστες επιστολές του ότι ο Σταυρός του Χριστού είναι γι’ αυτόν και για την Εκκλησία καύχηση: «ἐμοί δε μή γένοιτο καυχᾶσθαι, εἰ μή ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ» διότι «ὁ λόγος γάρ ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μέν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστι, τοῖς δέ σωζομένοις ἡμῖν δύναμις Θεοῦ ἐστι». Η ελληνορθόδοξη παράδοσή μας έχει ως βάση την αρχή του αποστόλου Παύλου «εἰ δέ ἀπεθάνομεν σύν Χριστῷ, πιστεύομεν ὅτι καί συζήσωμεν αὐτῷ, εἰδότες ὅτι Χριστός ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνῄσκει, θάνατος αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύει». Αυτό μας κάνει να ξεχωρίζουμε ως άνθρωποι της πίστεως και να αποβάλλουμε από πάνω μας την απαισιοδοξία που καταλαμβάνει «τούς μή ἔχοντας ἐλπίδα ἀναστάσεως».
Για να μπορεί όμως ο άνθρωπος να λάβει τον θείο αγιασμό μέσω του Σταυρού είναι απαραίτητο να πιστέψει στον λυτρωτή Χριστό και στη σταυρική απολυτρωτική Του θυσία. Επίσης, πρέπει να σταυρώσει και αυτός τον εαυτό του όπως και ο Χριστός, να συσταυρωθεί μαζί του, όχι βέβαια κυριολεκτικά, αλλά να σταυρώσει ο άνθρωπος τον αμαρτωλό και κακό εαυτό του, «ταῖς τοῦ βίου ἡδοναῖς», όπως προτρέπει ο ιερός υμνογράφος, «ἵνα καί συζήσωμεν αὐτῷ».
Η μεγάλη γιορτή της παγκόσμιας ύψωσης του Τιμίου Σταυρού είναι μία ακόμα ευκαιρία για όλους μας να σκεφθούμε τις άπειρες δωρεές του Θεού στη ζωή μας και να στρέψουμε το βλέμμα μας στο εκθαμβωτικό φως του Σταυρού, για να διαλύσουμε το σκοτεινό έρεβος των αμαρτιών μας. Δεν έχουμε πολλές επιλογές, ή αποδεχόμαστε τη λυτρωτική δύναμη του Σταυρού του Χριστού και σωζόμαστε ή παραμένουμε δούλοι της αμαρτίας και φορείς του κακού και χανόμαστε. Η κλήση προς τη λύτρωση είναι πάντα ανοιχτή, φτάνει να πάρουμε τη μεγάλη απόφαση και να την αποδεχτούμε.

(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Παράκληση.
Διμηνιαία Ἔκδοσις Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λεμεσοῦ, τεῦχος 90)